Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đã chủ trì cuộc họp trực tuyến.
Tại cuộc họp, Vụ trưởng Vụ Vận tải Trần Bảo Ngọc đã báo cáo với Bộ trưởng về công tác chỉ đạo, điều hành của Bộ GTVT nhằm tạo thuận lợi cho vận tải biển và dịch vụ logistics trong điều kiện phòng chống dịch Covid-19. Theo đó, thống kê cho thấy, 8 tháng đầu năm 2021, sản lượng vận tải hàng hóa bằng đường biển ước đạt 54,5 triệu tấn, tăng 5%; luân chuyển hàng hóa đạt 111,6 triệu Tấn.km, tăng 2% so với cùng kỳ năm 2020; Khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển 8 tháng năm 2021 đạt hơn 481 triệu tấn, tăng 4% so với cùng kỳ năm 2020. Khối lượng hàng hóa container thông qua cảng biển 8 tháng năm 2021 đạt gần 16,7 triệu Teus tăng 18% cùng kỳ năm 2020.
Tại cuộc họp, đại diện VCCI bày tỏ lo ngại về việc giá cước vận tải container tuyến quốc tế tăng cao gây bất lợi cho chuỗi cung ứng hàng hóa XNK Việt Nam.
Về vấn đề trên, Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam Hoàng Hồng Giang khẳng định, sự tăng giá vận chuyển container hiện nay diễn ra trên toàn cầu. Tại Việt Nam, điều đáng mừng là các phụ thu đối với hàng hóa vẫn không bị tăng. Cảng biển cũng đang áp dụng thu giá dịch vụ ở mức giá sàn, giúp chủ hàng tránh phát sinh chi phí.
Thuyền viên vẫn khó khăn trong đi lại do chưa được tiêm đầy đủ vắc xin
Tổng giám đốc Tổng công ty Hàng hải VN (VIMC) Nguyễn Cảnh Tĩnh cho biết, hiện tại, VIMC đang có 78 tàu biển hoạt động trong nước và quốc tế với khoảng 4.000 thuyền viên. Tuy nhiên số lượng sỹ quan thủy thủ được tiêm vaccine phòng Covid-19 mới chỉ được 10%.
Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang phát biểu tại cuộc họp.
“Đặc thù của tàu biển là hoạt động dài ngày, liên tục trên biển. Thuyền viên bị nhiễm Covid-19 trong quá trình hàng hải không thể có điều kiện tiếp cận với cơ sở y tế trên bờ. Sự nguy hiểm không chỉ với một người mà với tất cả 20 - 22 thuyền viên/tàu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chuỗi vận chuyển hàng hóa”, ông Nguyễn Cảnh Tĩnh nói và tỏ ra lo lắng trước khó khăn trong việc thay thế thuyền viên.
“Khó khăn hiện nay là tàu cập cảng biển Hải Phòng thay thuyền viên nhưng lực lượng thuyền viên dự trữ lại ở nhiều địa phương khác nhau. Để thay thế được, họ buộc phải đáp ứng yêu cầu cách ly 14 ngày nếu vào địa phận TP Hải Phòng, đồng nghĩa, tàu phải nằm chờ 14 ngày ở cảng, phát sinh nhiều chi phí. Trong khi đó, thực tế, thuyền viên chỉ đi qua Hải Phòng chứ không lưu trú. Vì vậy, Bộ GTVT cần có ý kiến đề nghị các tỉnh, thành tạo điều kiện cho các thuyền viên có giấy xét nghiệm PCR và chấp nhận quy tắc phòng Covid-19 là có thể lên tàu luôn”, Tổng giám đốc Nguyễn Cảnh Tĩnh đề nghị.
Phó giám đốc Công ty Vận tải biển Vinaship Dương Ngọc Tú cũng có cùng quan điểm, cho biết, tàu của đơn vị này chủ yếu cập ở cảng biển Quảng Ninh để làm hàng. Thế nhưng, hiện nay, UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành quy định người từ ngoại tỉnh vào phải có giấy xét nghiệm PCR còn hiệu lực và đáp ứng tiêm đủ 2 mũi vắc xin. Quy định này khiến công tác thay thế thuyền viên của Công ty gặp nhiều khó khăn bởi tỷ lệ thuyền viên đã tiêm mũi 2 còn khá ít. “Địa phương cần xem xét, nới lỏng quy định về tiêm chủng vắc xin, chấp thuận cho thuyền viên có giấy xét nghiệm PCR và đi từ vùng xanh có thể di chuyển qua nội tỉnh để phục vụ công tác thay thế”, ông Dương Ngọc Tú nói. Một khó khăn khác mà các DN hàng hải đang gặp phải là tỷ lệ cấp giấy đi đường tại các địa phương hiện quá thấp so với nhu cầu nhân lực.
Theo ông Ngô Anh Tuấn, Tổng thư ký Hiệp hội Đại lý và Môi giới hàng hải(Visaba), hiện nay, tại TP.HCM lượng giấy đi đường cấp cho cho đại lý viên rất hạn chế, mỗi DN chỉ có 1 - 2 người được cấp. Trong khi đó, việc tiến hành quy định thủ tục về xuất nhập cảnh hay khi tàu gặp sự cố cũng phải cần sự xuất hiện của đại lý để giải quyết.
Cục Hàng hải Việt Nam cho biết, tại Việt Nam điều đáng mừng là các phụ thu đối với hàng hóa vẫn không bị tăng.
“Trong bối cảnh dịch bệnh, các tàu ngoại hạn chế người lên tàu, vai trò của các đại lý hàng hải càng cần kíp hơn. Trong khoảng thời gian vào cảng làm hàng của mỗi tàu container thường rất nhanh, chỉ từ 20 - 26 tiếng, việc thực hiện thủ tục cho tàu ra, vào cảng của đại lý gặp nhiều khó khăn, nhất là những tàu vào lúc nửa đêm”, ông Ngô Anh Tuấn chia sẻ và cho biết thêm theo thống kê, hiện địa bàn TP.HCM chỉ có khoảng 250 đại lý hàng hải.
Vì vậy, Visaba kiến nghị các cấp chức năng địa phương xem xét, tăng cường cấp giấy đi đường cho đại lý viên đảm bảo điều kiện phòng dịch được ra đường ban đêm giải quyết thủ tục cho tàu thuyền.
Phó Cục trưởng Cục Hàng hải VN Hoàng Hồng Giang cũng thừa nhận, hiện ở TP.HCM và một số địa phương chỉ cấp 10% giấy đi đường cho các nhân viên hãng tàu, đại lý,… ảnh hưởng đến quá trình giao nhận, làm tăng nguy cơ tồn hàng tại cảng. Về vấn đề này, theo Phó Cục trưởng Hoàng Hồng Giang, các địa phương cần tạo điều kiện cho các đối tượng liên quan đến hoạt động cảng biển, đặc biệt là sớm có hướng dẫn đối với những người đã được tiêm vắc xin để việc đóng/rút hàng tại cảng biển được thuận lợi hơn, các DN cảng biển cũng sớm giải được bài toán chi phí phát sinh khi mô hình 3 tại chỗ kéo dài.
Liên quan đến việc tiêm vắc xin, lãnh đạo Cục Hàng hải cho biết, theo thống kê sơ bộ, tính đến nay đã có hơn 4.200 thuyền viên được tiêm vắc xin tại khu vực cảng biển; số lượng cán bộ công nhân viên làm việc tại cảng biển được tiêm là hơn 19.400 người và có gần 2.500 nhân viên hãng tàu, hoa tiêu, đại lý, dịch vụ hàng hải đã được tiêm vắc xin.
Tổng giám đốc VIMC cho biết số lượng sỹ quan thủy thủ được tiêm vắc xin phòng Covid-19 mới chỉ được 10%
Cần cơ chế mở cho hoạt động hàng hải, duy trì hiệu quả chuỗi cung ứng hàng hóa
Tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, suy giảm kinh tế trên thế giới thời gian qua đã gây ra những tác động không nhỏ đến ngành GTVT, gây ra nhiều khó khăn như: sản lượng vận chuyển, luân chuyển toàn ngành giảm; gián đoạn việc triển khai một số dự án đầu tư kết cấu hạ tầng, ảnh hưởng đến hoạt động vận tải và logistics...
Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể ghi nhận và đánh giá cao sự nỗ lực của các hiệp hội, DN hàng hải dù gặp nhiều khó khăn trong bối cảnh dịch bệnh nhưng đã duy trì được khai thác.
Nhấn mạnh về vai trò đặc biệt quan trọng của lực lượng lao động trong chuỗi vận tải, Bộ trưởng đề nghị các địa phương cần ưu tiên tiêm vắc xin phòng Covid-19 cho đội ngũ lao động tại cảng biển, thuyền viên và các đối tượng làm việc tại DN sản xuất liên quan đến dây chuyền xuất nhập khẩu hàng hóa.
“Các cấp chức năng địa phương cũng cần xem xét lại vấn đề cấp giấy đi đường. Hoạt động tại cảng biển là đặc thù, để duy trì được phải có đủ lực lượng từ hải quan, cảng vụ, y tế, lái xe, đại lý giao nhận đến công nhân,… Tỷ lệ cấp giấy đi đường phải đạt mức 70 - 80% để đảm bảo đủ nhân lực tham gia khai thác tại khu vực cảng chứ không thể chỉ ở mức 10 - 20% như hiện nay”, Bộ trưởng nói, đồng thời cho biết, hiện tại, Bộ GTVT cũng đang chỉ đạo xây dựng kế hoạch mở lại hoạt động vận tải.
Các điểm cầu tham dự cuộc họp.
“Kế hoạch này sẽ ưu tiên những những người đã được tiêm vắc xin hoặc được điều trị dịch bệnh thành công tham gia chuỗi vận tải với lộ trình nới lỏng, mở rộng dựa trên tình hình kiểm soát dịch bệnh tốt, giúp cho công nhân, chuyên gia đi lại thuận lợi nhất có thể”, Bộ trưởng cho biết và cũng đề nghị các tỉnh, thành phố tạo điều kiện hơn nữa cho công tác thay thế thuyền viên, nhất là những người đã được tiêm vắc xin.
“Nếu cần thiết, địa phương có thể thành lập tổ công tác xét nghiệm Covid-19 cho toàn bộ lực lượng thuyền viên trước khi xuống tàu. Nếu không có cơ chế mở, tâm sinh lý của thủy thủ sẽ chịu tác động rất lớn nếu phải ở trên tàu dài ngày, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng hàng hóa”, Bộ trưởng nói.
Liên quan đến đề xuất giảm phí hoạt động cho tàu, thuyền tại khu vực cảng biển, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, trên cơ sở kiến nghị của Bộ GTVT, vừa qua Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 32 trong đó miễn giảm nhiều loại phí hàng hải. Trường hợp cần miễn giảm thêm chi phí gì, các DN cần nghiên cứu và tiếp tục đề xuất. Bộ GTVT sẽ tham mưu Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành nghiên cứu chia sẻ gánh nặng với DN theo lộ trình phù hợp.
“Bộ GTVT cam kết sẽ chỉ đạo, kiểm tra hàng ngày toàn bộ hoạt động của các cảng, bất cứ nội dung dung nào vướng mắc liên quan đến vận tải, DN cần phản ảnh ngay đến đường dây nóng để Bộ GTVT đôn đốc xử lý ngay lập tức. Chốt nào vướng mắc Bộ sẽ làm việc ngay với địa phương đó, tuyệt đối không để ùn tắc giao thông, ảnh hưởng đến hàng hóa”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, hiện, Bộ GTVT đang chỉ đạo Cục Hàng hải xây dựng, đề xuất Bộ tham mưu chính phủ phương án quản lý giá cước, phụ thu giá vận tải tại Việt Nam. Hiện nay, website của Bộ, Cục Hàng hải và các cảng vụ cũng đã niêm yết toàn bộ chi phí để DN có thể tham khảo trên đó như một sàn chi phí logistics, đảm bảo thị trường vận tải bằng đường biển được công khai, minh bạch ở mức tối đa.