Tất cả các tàu biển phải sử dụng dầu nhiên liệu hàng hải với hàm lượng lưu huỳnh không quá 0,5% khối lượng từ ngày 01/01/20202
Giới hạn hàm lượng lưu huỳnh 0,5% khối lượng trong dầu nhiên liệu tàu biển theo Quy định 14 "Ô xít lưu huỳnh (SOx) và bụi mịn", Phụ lục VI "Các quy định về ngăn ngừa ô nhiễm không khí từ tàu" của Công ước quốc tế về ngăn ngừa ô nhiễm do tàu gây ra (MARPOL) của Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO), thường được gọi là "Ngưỡng lưu huỳnh IMO 2020", sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2020. Tại khóa họp thứ 74 (tháng 05/2019), Ủy ban Bảo vệ môi trường biển (MEPC) của IMO đã thông qua một bộ các hướng dẫn toàn diện để tạo thuận lợi cho việc thực hiện Ngưỡng lưu huỳnh IMO 2020. Trong đó, đáng lưu ý là Nghị quyết MEPC.320(74) ban hành Hướng dẫn năm 2019 về thực hiện nhất quán giới hạn lưu huỳnh 0,5% theo Phụ lục VI của Công ước MARPOL (sau đây gọi là "Hướng dẫn năm 2019"). Nguyên bản tiếng Anh và bản dịch tiếng Việt của Nghị quyết MEPC.320(74) có thể được truy cập và tải về từ liên kết: http://www.vr.org.vn/Pages/thong-bao.aspx?ItemID=753.
Hướng dẫn năm 2019 được các Chính quyền quốc gia tàu mang cờ quốc tịch, Chính quyền quốc gia có cảng, chủ tàu, nhà máy đóng tàu, cơ sở cung cấp dầu nhiên liệu, thuyền viên tàu sử dụng nhằm đảm bảo việc thực hiện nhất quán Ngưỡng lưu huỳnh IMO 2020 và đề cập đến các nội dung sau đây:
• Lập kế hoạch thực hiện của tàu cho năm 2020;
• Tác động đến hệ thống nhiên liệu và máy của tàu;
• Các vấn đề về thẩm tra, cơ chế và hành động kiểm soát;
• Sự không có sẵn dầu nhiên liệu tuân thủ;
• Các vấn đề về an toàn có thể có liên quan đến việc sử dụng dầu nhiên liệu tuân thủ.
Lập kế hoạch thực hiện của tàu
Hướng dẫn nhắc lại nội dung đã được quyết định tại khóa họp thứ 73 của MEPC (tháng 10/2018), đó là các quốc gia tàu mang cơ quốc tịch cần khuyến khích việc xây dựng kế hoạch thực hiện Ngưỡng lưu huỳnh IMO 2020 của tàu (Ship Implementation Plan - SIP) phù hợp với Thông tư MECP.1/Circ.878.
SIP không phải là yêu cầu bắt buộc; tuy nhiên, các tàu được khuyến nghị xây dựng và thực hiện kế hoạch này một cách cụ thể phù hợp với đặc điểm riêng của tàu. Việc tàu không có SIP hoặc SIP không hoàn chỉnh không nên được coi là căn cứ rõ ràng để Chính quyền cảng tiến hành kiểm tra tàu một cách chi tiết. Các cơ quan có thẩm quyền có thể cân nhắc việc tàu có thực hiện SIP hay không khi đưa ra quyết định về các biện pháp kiểm soát trong các tình huống không phù hợp.
Thông tư MEPC.1/Circ.878 liệt kê các hạng mục khác nhau cần đưa vào SIP cụ thể của tàu, bao gồm:
• Đánh giá rủi ro và kế hoạch giảm thiểu rủi ro (tác động của nhiên liệu mới);
• Sửa đổi hệ thống dầu nhiên liệu và làm sạch két chứa nhiên liệu (nếu cần);
• Sức chứa nhiên liệu của tàu và khả năng cách ly các loại dầu nhiên liệu khác nhau;
• Mua nhiên liệu tuân thủ;
• Kế hoạch chuyển đổi dầu nhiên liệu (chuyển từ dầu nhiên liệu cặn thông thường sang dầu nhiên liệu tuân thủ giới hạn lưu huỳnh 0,5%);
• Tài liệu và báo cáo;
SIP nên bao gồm bản ghi các hành động được tàu thực hiện để đảm bảo tuân thủ Ngưỡng lưu huỳnh IMO 2020 theo đúng thời hạn quy định.
Các vấn đề về thẩm tra, cơ chế và hành động kiểm soát
Khi thực hiện việc kiểm tra và chứng nhận tàu tuân thủ Ngưỡng lưu huỳnh IMO 2020, Quốc gia tàu mang cờ quốc tịch sẽ kiểm tra dầu nhiên liệu của tàu có đáp ứng tiêu chuẩn hay không thông qua phiếu giao nhận nhiên liệu (Bunker Delivery Note - BDN), các tài liệu liên quan đến nhận dầu nhiên liệu và mẫu dầu nhiên liệu của tàu. Việc phân tích mẫu dầu nhiên liệu cần được thực hiện theo Tiêu chuẩn ISO 8754: 2003 bởi phòng thí nghiệm được công nhận. Quốc gia tàu mang cờ quốc tịch phải điều tra bất kỳ báo cáo nào về vi phạm bị cáo buộc đã thực hiện, và thông báo cho bên báo cáo cũng như IMO về bất kỳ hành động nào được thực hiện liên quan đến sự không tuân thủ Ngưỡng lưu huỳnh IMO 2020.
Quốc gia có cảng phải thực hiện các biện pháp thích hợp để đảm bảo sự tuân thủ của tàu bằng cách tiến hành kiểm tra ban đầu dựa trên tài liệu và các phương pháp khác như thiết bị cảm biến từ xa, thiết bị xách tay để xác định sơ bộ hàm lượng lưu huỳnh có trong dầu nhiên liệu của tàu. Nếu có căn cứ rõ ràng để tiến hành kiểm tra chi tiết hơn, thì Chính quyền cảng có thể thực hiện việc phân tích mẫu dầu nhiên liệu và các kiểm tra chi tiết khác đối với tàu. Các mẫu dầu nhiên liệu được phân tích có thể là mẫu đại diện được cung cấp cùng với phiếu giao nhận dầu nhiên liệu, mẫu dầu được lấy theo quy định của Công ước MARPOL, mẫu từ điểm lấy mẫu được chỉ định hoặc các mẫu khác được Chính quyền cảng thu thập. Tất cả các nỗ lực có thể nên được thực hiện để tránh việc tàu bị lưu giữ hoặc trì hoãn quá mức; đặc biệt là việc phân tích mẫu dầu nhiên liệu không được trì hoãn quá mức các hoạt động, việc di chuyển hoặc khởi hành của tàu.
Nếu xác định có tình trạng không tuân thủ, Chính quyền cảng có thể không cho tàu hành trình cho đến khi có các biện pháp phù hợp để đạt được sự tuân thủ, bao gồm cả việc chuyển dầu không đáp ứng Ngưỡng lưu huỳnh IMO 2020 khỏi tàu. Trong trường hợp này, Quốc gia có cảng phải thông báo cho Quốc gia tàu mang cờ quốc tịch. Tuy nhiên, Quốc gia có cảng và Quốc gia tàu mang cờ quốc tịch có thể cho phép tàu thực hiện một chuyến đi duy nhất trực tiếp để đến nơi tiếp nhận dầu nhiên liệu tuân thủ gần nhất, với điều kiện nhận được sự đồng thuận của Quốc gia có cảng mà tàu sẽ đến để nhận dầu nhiên liệu tuân thủ.
Tất cả các hoàn cảnh liên quan (bao gồm các bằng chứng được tàu đưa ra) sẽ được Quốc gia có cảng và Quốc gia tàu mang cờ quốc tịch xem xét trong việc quyết định hành động sẽ được thực hiện, có thể bao gồm việc không thực hiện bất kỳ biện pháp kiểm soát nào. Quốc gia tàu mang cờ quốc tịch và Quốc gia có cảng có thể cân nhắc SIP khi xác minh sự tuân thủ và đây là lý do tại sao mọi tàu cần có và thực hiện SIP một cách phù hợp.
Sự không có sẵn dầu nhiên liệu tuân thủ
Ngay khi xác định không thể cung cấp dầu nhiên liệu tuân thủ cho tàu (và tốt nhất là trước khi tàu rời cảng/bến nơi không thể lấy được dầu nhiên liệu tuân thủ), thuyền trưởng hoặc người khai thác tàu phải gửi báo cáo về sự không có sẵn dầu nhiên liệu (Fuel Oil Non-Availability report - FONAR) đến Quốc gia tàu mang cờ quốc tịch và cơ quan có thẩm quyền tại cảng đến của tàu phù hợp Quy định 18 "Sự có sẵn và chất lượng dầu nhiên liệu" của Phụ lục VI Công ước MARPOL. Theo đó, tàu phải cung cấp các bằng chứng để hỗ trợ các thông tin nêu trong FONAR.
Cụ thể là, nếu tàu mặc dù đã nỗ lực hết sức để có được nhiên liệu tuân thủ, nhưng không thể thực hiện được điều này, thì thuyền trưởng/người khai thác tàu phải đưa ra bản ghi về các hành động được thực hiện để cố gắng lấy dầu nhiên liệu tuân thủ cho tàu, bao gồm cả các nỗ lực tốt nhất được thực hiện đối với các nguồn thay thế tại địa phương.
"Nỗ lực tốt nhất" bao gồm việc điều tra các nguồn dầu nhiên liệu thay thế trước khi bắt đầu hành trình của tàu. Tàu cần chuẩn bị kế hoạch hoạt động càng dài càng tốt để có thể hoạt động bằng nhiên liệu tuân thủ, bao gồm các loại dầu nhiên liệu có độ nhớt khác nhau và hàm lượng lưu huỳnh khác nhau, nhưng không được vượt quá các tiêu chuẩn quy định.
Nói chung, việc tuân thủ Ngưỡng lưu huỳnh IMO 2020 thuộc về trách nhiệm của chủ tàu. Vấn đề có thể phát sinh trong bối cảnh hợp đồng thuê tàu định hạn, trong đó người thuê tàu có trách nhiệm cung cấp nhiên liệu tuân thủ cho tàu. Có thể có những khó khăn cho chủ tàu trong việc thu thập bằng chứng/tài liệu hỗ trợ từ người thuê tàu liên quan đến những "nỗ lực tốt nhất" để có được nhiên liệu tuân thủ. Hơn nữa, hiện nay chưa rõ các cơ quan có thẩm quyền sẽ giải thích những "nỗ lực tốt nhất" là thế nào (và có thể có sự khác biệt dựa trên quyền tài phán), cũng như liệu chủ tàu có nên đưa ra các yêu cầu riêng biệt để tìm nhiên liệu tuân thủ hay không, khi những người thuê tàu đã thất bại trong việc này. Do đó, khuyến nghị hợp đồng thuê tàu định hạn cần có điều khoản rõ ràng để đối phó với các tình huống như vậy. Trong bối cảnh hợp đồng thuê tàu chuyến, điều này dường như không phải là vấn đề, vì chủ tàu chịu trách nhiệm cả về việc cung cấp nhiên liệu và tuân thủ, và do đó, chủ tàu sẽ lưu giữ các thông tin và bằng chứng cần thiết.
Một điều quan trọng khác cần lưu ý là FONAR không phải là sự miễn trừ. Cơ quan có thẩm quyền tại cảng tàu đến sẽ xem xét kỹ lưỡng các thông tin được cung cấp và có hành động thích hợp, nếu cần thiết. Trong trường hợp FONAR lặp đi lặp lại bởi cùng một tàu/người khai thác tàu, hoặc tài liệu hỗ trợ không đầy đủ, cơ quan có thẩm quyền có thể yêu cầu việc chứng minh bổ sung về việc không có sẵn dầu nhiên liệu tuân thủ, và tàu có thể phải chịu sự kiểm tra mở rộng hơn khi ở tại cảng.
Phụ lục 1 của Hướng dẫn năm 2019 đưa ra mẫu FONAR với các thông tin sau:
• Các thông số của tàu (tên tàu/số IMO/cờ quốc tịch);
• Mô tả về kế hoạch hành trình của tàu tàu (bao gồm cảng khởi hành cuối cùng và vị trí tàu tại thời điểm lập FONAR);
• Bằng chứng về các nỗ lực mua nhiên liệu tuân thủ (mô tả các hành động được thực hiện để đạt được sự tuân thủ (bao gồm cả bằng các nguồn thay thế) và chi tiết về các nhà cung cấp nhiên liệu đã liên hệ);
• Trong trường hợp gián đoạn cung cấp nhiên liệu, chi tiết về cảng mà tại đó tàu đã nhận nhiên liệu tuân thủ;
• Hạn chế về vận hành tàu: nếu nhiên liệu không tuân thủ đã được nhận lên tàu do lo ngại về chất lượng của nhiên liệu tuân thủ sẵn có có thể gây ra các vấn đề về vận hành/an toàn của tàu, thì cần ghi lại những lo ngại đó;
• Kế hoạch để có được nhiên liệu tuân thủ;
• Các FONAR trước: nếu chủ tàu/người khai tác tàu đã gửi FONAR cho quốc gia liên quan trong 12 tháng trước, cần cung cấp danh sách các FONAR đã gửi trước đó (bao gồm thông tin về ngày và các cảng mà tàu ghé vào trong khi sử dụng nhiên liệu không tuân thủ).
Bản sao FONAR phải được lưu giữ trên tàu ít nhất trong 36 tháng để phục vụ cho việc kiểm tra của các cơ quan có thẩm quyền.Hướng dẫn chi tiết về thực hiện Ngưỡng lưu huỳnh IMO 2020 có thể được truy cập và tải về tại liên kết: http://www.vr.org.vn/Pages/thong-bao.aspx?ItemID=788.