Quy hoạch Kết cấu hạ tầng Đường thủy nội địa Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1829/QĐ-TTg ngày 31/10/2021.
Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang phát biểu tại Hội nghị công bố
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang cho biết Quy hoạch Kết cấu hạ tầng ĐTNĐ được xây dựng trên nguyên tắc quán triệt các chủ trương của Đảng trong Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII; kế thừa quan điểm của quy hoạch trước đây, phù hợp tình hình thực tế, đặc thù và lợi thế của lĩnh vực, khắc phục các tồn tại hạn chế 10 năm vừa qua. Theo đó, kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa là một trong ba khâu đột phá chiến lược, cần được ưu tiên đầu tư tạo tiền đề cho phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm quốc phòng - an ninh, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.
Phát triển kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa trên cơ sở khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế của từng vùng và từng bước đồng bộ, hiện đại, bảo đảm an toàn giao thông; phát huy lợi thế là phương thức vận tải hàng hóa khối lượng lớn, chi phí vận tải thấp ở cự ly trung bình; kết nối hiệu quả với các phương thức vận tải khác, với hạ tầng giao thông địa phương và quốc tế.
Bên cạnh đó, phát triển kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa theo các hành lang vận tải và các tuyến vận tải thuỷ trên cơ sở khai thác tối đa điều kiện tự nhiên, kết hợp với đầu tư cải tạo nâng cấp có lộ trình hợp lý, góp phần giảm chi phí logistics, nâng cao lợi thế cạnh tranh của nền kinh tế. Đầu tư có trọng tâm, trọng điểm nhất là tại các vùng có tiềm năng, lợi thế như vùng Đồng bằng sông Hồng, Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long.
Đồng thời, huy động mọi nguồn lực, đặc biệt là nguồn lực ngoài ngân sách để đầu tư kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa; ưu tiên nguồn lực Nhà nước đầu tư kết cấu hạ tầng luồng, tuyến đường thủy nội địa công cộng, nguồn vốn ngoài ngân sách để đầu tư kết cấu hạ tầng cảng, bến thuỷ nội địa, luồng chuyên dùng. Tiếp tục phát huy và hoàn thiện thể chế về phân cấp, phân quyền về huy động nguồn lực, tổ chức thực hiện cho địa phương.
Chủ động tiếp cận, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại, đặc biệt là các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong xây dựng, quản lý, khai thác kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa, hạn chế ô nhiễm môi trường và tiết kiệm năng lượng, sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang khẳng định Quy hoạch Kết cấu hạ tầng Đường thủy nội địa Việt Nam được phê duyệt lần này là căn cứ, định hướng để Bộ GTVT tiếp tục quản lý, tổ chức triển khai đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng ĐTNĐ.
Cục trưởng Cục ĐTNĐ Việt Nam Bùi Thiên Thu công bố một số nội dung Quy hoạch
Tại Hội nghị, Cục trưởng Cục ĐTNĐ Việt Nam Bùi Thiên Thu công bố một số nội dung chính của Quy hoạch Kết cấu hạ tầng Đường thủy nội địa Việt Nam. Theo đó, Quy hoạch xác định mục tiêu đến năm 2030, phát triển kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa đồng bộ, từng bước hiện đại, nâng cao chất lượng dịch vụ, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội góp phần đưa nước ta cơ bản trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030.
Cụ thể, về vận tải, khối lượng vận chuyển hàng hóa đạt khoảng 715 triệu tấn; khối lượng vận chuyển hành khách đạt khoảng 397 triệu lượt khách; khối lượng luân chuyển hàng hóa đạt khoảng 150 tỷ tấn.km; khối lượng luân chuyển hành khách đạt khoảng 7,7 tỷ khách.km.
Về kết cấu hạ tầng: Cải tạo nâng cấp các tuyến chính có mật độ vận tải cao, đáp ứng chạy tàu 24/24 giờ; phấn đấu tổng chiều dài các tuyến khai thác đồng bộ theo cấp kỹ thuật đạt khoảng 5.000 km; phát triển hệ thống cảng, bến thủy nội địa đáp ứng nhu cầu vận tải hàng hóa và hành khách trên các hành lang vận tải thủy; từng bước hiện đại hóa các cảng chính, cảng chuyên dùng; kênh hóa các đoạn sông qua đô thị lớn và chuyển đổi công năng cảng thủy nội địa xếp dỡ hàng hóa phù hợp với quá trình đô thị hóa; hiện đại hóa hạ tầng công nghệ thông tin phục vụ quản lý, khai thác kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa.
Vận tải ven bờ phát triển mạnh mẽ góp phần giảm tải cho đường bộ, đường sắt
Quy hoạch nêu rõ, quy hoạch 9 hành lang vận tải thủy gồm: 1 hành lang ven biển từ Quảng Ninh đến Kiên Giang (khu vực miền Trung thuộc hành lang ven biển), 4 hành lang khu vực miền Bắc (Quảng Ninh - Hải Phòng - Hà Nội, Quảng Ninh - Hải Phòng - Ninh Bình, Hà Nội - Nam Định - Ninh Bình và Hà Nội - Việt Trì - Lào Cai) và 4 hành lang khu vực miền Nam (Thành phố Hồ Chí Minh - Cần Thơ - Cà Mau, Thành phố Hồ Chí Minh - An Giang - Kiên Giang, Bà Rịa - Vũng Tàu - Tây Ninh - Thành phố Hồ Chí Minh và hành lang vận tải thủy kết nối với Campuchia qua sông Tiền, sông Hậu). Trên hành lang gồm các tuyến vận tải chính và một số tuyến vận tải nhánh.
Quy hoạch 55 tuyến vận tải chính trên 140 sông, kênh với tổng chiều dài khoảng 7.300 km (trong đó khai thác đồng bộ theo cấp kỹ thuật đạt khoảng 5.000 km) gồm: miền Bắc có 18 tuyến chính trên 49 sông, kênh với tổng chiều dài khoảng 3.028 km; miền Trung có 11 tuyến chính trên 28 sông, kênh với tổng chiều dài khoảng 1.229 km và miền Nam có 26 tuyến chính trên 63 sông, kênh với tổng chiều dài khoảng 3.043 km. Trên các tuyến vận tải, đầu tư đồng bộ các kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa.
Quy hoạch 54 cụm cảng hàng hóa, tổng công suất khoảng 361 triệu tấn, gồm: miền Bắc có 25 cụm cảng, tổng công suất khoảng 199 triệu tấn; miền Trung có 8 cụm cảng, tổng công suất khoảng 9 triệu tấn và miền Nam có 21 cụm cảng, tổng công suất khoảng 153 triệu tấn.
Quy hoạch 39 cụm cảng hành khách chính với tổng công suất khoảng 53,4 triệu lượt khách, gồm: Miền Bắc có 10 cụm cảng, tổng công suất khoảng 10,9 triệu lượt khách; miền Trung có 14 cụm cảng, tổng công suất khoảng 2,5 triệu lượt khách và miền Nam có 15 cụm cảng, tổng công suất khoảng 40 triệu lượt khách.
Tầm nhìn đến năm 2050, hoàn chỉnh kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa hiện đại, đồng bộ, an toàn, có chất lượng dịch vụ vận tải cao góp phần quan trọng vào giảm chi phí logistics và là một trong những phương thức vận tải chiếm thị phần vận tải hàng hóa lớn.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể phát biểu tại Hội nghị công bố Quy hoạch
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết đã có 04 quy hoạch gồm quy hoạch đường bộ, hàng hải, đường sắt, đường thủy được công bố trong 2 tháng qua, đây là định hướng quan trọng để phát triển toàn diện GTVT trong thời gian tới.
Để có được kết quả trên, trong suốt hai năm 2019-2020, Bộ GTVT đã tập trung triển khai xây dựng 5 quy hoạch các lĩnh vực của ngành GTVT. Đây là cơ hội để Bộ GTVT đánh giá tiềm năng, thế mạnh, qua đó, điều chỉnh quy hoạch các lĩnh vực vận tải để khai thác tốt nhất tiềm năng, thế mạnh của từng lĩnh vực vận tải.
Bộ trưởng đề nghị trong 5 năm tới, ngành GTVT sẽ tập trung triển khai, cố gắng cụ thể hóa 9 hành lang vận tải thủy trong Quy hoạch Kết cấu hạ tầng Đường thủy nội địa để khai thác lợi thế đường thủy nội địa.
Trong đó, tuyến hàng lang vận tải thủy quan trọng nhất hiện nay hành lang ven biển từ Quảng Ninh đến Kiên Giang với hàng trăm cảng thủy nằm rải rác ở các tỉnh, đáp ứng được nhu cầu vận tải hàng hóa Bắc - Nam, giảm tải cho vận tải đường bộ và đường sắt.
Trong thời gian tới, Bộ GTVT sẽ ban hành các cơ chế, chính sách để phát triển vận tải ven bờ một cách tốt nhất. Bộ trưởng đề nghị chính quyền địa phương hết sức quan tâm tới hành lang vận tải này, khuyến khích, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư phát triển vận tải ven biển để đáp ứng được nhu cầu vận tải hàng hóa trên toàn tuyến.
Bộ trưởng chỉ đạo Cục Đường thủy nội địa VN và các đơn vị liên quan học tập kinh nghiệm từ phát đường đường thủy phía Nam để áp dụng cho khu vực phía Bắc, nhằm khai thác tốt, tổ chức kết nối tốt hơn giữa đường thủy, đường bộ, cảng biển, đặc biệt đối với tuyến hành lang vận tải ven biển Bắc - Nam và 4 hành lang vận tải phía Bắc.
Bộ trưởng giao nhiệm vụ cho Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang chỉ đạo Cục ĐTNĐ và Cục Hàng hải Việt Nam cùng phối kết hợp để cụ thể hóa các mục tiêu trong Quy hoạch, tạo kết quả chuyển biến tích cực lĩnh vực đường thủy trong 5 năm tới.
Đồng thời, cần xây dựng Kế hoạch để triển khai thực hiện Quy hoạch, tham mưu Chính phủ ban hành cơ chế, chính sách để doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn đầu tư vận tải ven bờ, tạo điều kiện cho các khu vực cùng phát triển, khai thác tốt vận tải thủy nội địa.
Bộ trưởng cũng khuyến khích hình thành các doanh nghiệp, các tập đoàn vận tải ĐTNĐ lớn để quy tụ, hình thành các doanh nghiệp lớn với đội tàu hùng mạnh để khai thác có hiệu quả, đóng góp tỷ trọng vận tải hàng hóa lớn, giảm tải cho vận tải đường bộ, đường sắt…