Sử dụng nhiên liệu tiết kiệm, hiệu quả là một trong những biện pháp giảm phát thải khí gây ô nhiễm, khí nhà kính và hiện đang là mục tiêu ưu tiên tại nhiều quốc gia. Trên thế giới, nhiều nước đã, đang tích cực triển khai việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đối với xe cơ giới thông qua các chương trình dán nhãn năng lượng, quy định mức tiêu thụ năng lượng tối thiểu, đánh thuế nhiên liệu, lái xe sinh thái, chương trình bảo dưỡng xe...
Thông tin từ Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, đơn vị này vừa có văn bản gửi các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu xe mô tô, xe gắn máy về việc kiểm tra định kỳ dán nhãn năng lượng đối với phương tiện.
Đây là hoạt động trong kế hoạch thường niên nhằm đảm bảo việc tuân thủ công khai thông tin mức nhiên liệu tiêu thụ và thực hiện dán nhãn năng lượng của các đơn vị kinh doanh mô tô, xe gắn máy. Theo đó, từ ngày 1/6 đến 31/7 hàng năm, Cục Đăng kiểm Việt Nam sẽ kiểm tra định kỳ việc tuân thủ về công khai thông tin mức tiêu thụ nhiên liệu và dán nhãn năng lượng của các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu xe mô tô, xe gắn máy. Việc kiểm tra sẽ được tiến hành tại nơi bán hàng hoặc đại lý bán hàng.
Được biết, quy định về dán nhãn năng lượng xe máy bắt đầu có hiệu lực từ năm 2020. Theo đó, mọi xe mô tô và xe gắn máy mới bán tại Việt Nam đều phải dán nhãn năng lượng, thể hiện mức tiêu hao nhiên liệu theo đơn vị lít/100 km và được in tem dán ở vị trí nổi bật, dễ nhìn thấy nhất trên xe.
Người tiêu dùng mua xe máy có thể nhìn nhãn dán và biết mẫu xe chọn mua có mức độ tiêu thụ nhiên liệu như thế nào, từ đó có thêm thông tin để cân nhắc khi lựa chọn mua xe. Trong điều kiện giá xăng tăng cao thời gian gần đây, mức độ tiêu hao nhiên liệu đã trở thành một yếu tố tác động đến quyết định lựa chọn mua xe của người tiêu dùng.
Thông tư 59/2018 của Bộ GTVT hướng dẫn việc dán nhãn năng lượng đối với mô tô, xe gắn máy sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2020. Trong đó nêu rõ, trước khi thực hiện việc dán nhãn năng lượng, cơ sở sản xuất, nhập khẩu xe máy phải công khai thông tin về mức tiêu thụ nhiên liệu của kiểu loại xe (gửi bản công khai mức tiêu thụ nhiên liệu tới Cục Đăng kiểm VN để công khai trên trang thông tin điện tử). Đồng thời, cũng phải đăng tải mức tiêu thụ nhiên liệu trên trang thông tin điện tử của mình (nếu có). Và thông tin công khai phải được duy trì trong suốt thời gian cơ sở sản xuất, nhập khẩu và kinh doanh xe cung cấp kiểu loại xe máy đó ra thị trường.
Ngoài ra, nhãn năng lượng phải được cơ sở sản xuất, nhập khẩu và kinh doanh xe duy trì trên xe cho tới khi xe được bàn giao đến tay người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, cơ sở sản xuất, nhập khẩu phải công khai lại thông tin về mức tiêu thụ nhiên liệu và dán nhãn năng lượng khi:
1- Tiêu chuẩn, quy chuẩn áp dụng thay đổi;
2- Kiểu loại xe đã được công khai thông tin về mức tiêu thụ nhiên liệu và dán nhãn năng lượng có những thay đổi mà không đáp ứng được điều kiện mở rộng việc thừa nhận kết quả thử nghiệm khí thải theo quy định;
3- Công khai sai mức tiêu thụ nhiên liệu hoặc kết quả kiểm tra, giám sát phát hiện mức tiêu thụ nhiên liệu thực tế vượt quá 4% so với mức công khai của cơ sở sản xuất, nhập khẩu.
Quy định về dán nhãn năng lượng xe máy, công khai mức tiêu thụ nhiên liệu của từng dòng xe được cho là kích thích các hãng xe nâng cấp công nghệ, sản xuất nhằm đưa ra thị trường những mẫu xe tiết kiệm nhiên liệu, giúp bảo vệ môi trường tốt hơn.
Theo các chuyên gia, việc triển khai nhãn năng lượng dán trên xe sẽ góp phần giảm tổng mức tiêu thụ nhiên liệu thông qua hoạt động của các phương tiện giao thông, giảm phát thải khí nhà kính, giảm ô nhiễm môi trường. Bằng việc dán nhãn năng lượng cho xe cơ giới, các loại xe khi đưa ra thị trường để bán, doanh nghiệp sẽ phải thông tin một cách minh bạch và có căn cứ về mức tiêu thụ nhiên liệu của xe; mức tiêu thụ nhiên liệu này sẽ được ghi trên nhãn năng lượng dán trên xe.
Tại Việt Nam, thực hiện Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, ngày 12/09/2011 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 51/2011/QD-TTg quy định danh mục phương tiện, thiết bị phải dán nhãn năng lượng, áp dụng mức hiệu suất năng lượng tối thiểu và lộ trình thực hiện, theo đó từ 01/01/2015 xe ô tô loại từ 07 chỗ ngồi trở xuống sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới thuộc đối tượng phải dán nhãn năng lượng. Ngay khi Quyết định nêu trên được ban hành, hầu hết các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu ô tô đều hưởng ứng; một số doanh nghiệp có lợi thế đã thực hiện dãn nhãn năng lượng từ trước 1/1/2015 (thời gian khuyến khích áp dụng).