Sạc nhanh DC là cách sạc ô tô điện nhanh nhất.
Việc sạc lại ô tô điện không hoàn toàn giống như lái xe vào trạm xăng và đổ đầy bình. Bởi vì, sạc ô tô điện mất nhiều thời gian hơn so với việc đổ xăng, và đặc biệt, có nhiều công nghệ sạc mà bạn nên cân nhắc nếu muốn giữ gìn cho “xế cưng”.
Chẳng hạn, công nghệ sạc nhanh sẽ giúp bạn có thể tiếp tục lên đường một cách nhanh nhất. Nhưng đồng thời, bạn có thể lo ngại sạc nhanh có thể ảnh hưởng xấu đến tuổi thọ lâu dài của pin. Vậy có nên tránh việc sạc nhanh và sử dụng công nghệ sạc chậm hơn nhưng tốn nhiều thời gian hơn?
Câu trả lời không đơn giản là có hoặc không, và còn phụ thuộc vào một số yếu tố khác nhau. Trước hết, hãy tìm hiểu về các công nghệ sạc pin xe điện.
Các công nghệ sạc EV khác nhau như thế nào?
Chủ sở hữu ô tô điện có ba lựa chọn sạc điện cho ô tô, đó là sạc bằng cách cắm vào ổ cắm điện thông thường trên tường, sử dụng bộ sạc AC chuyên dụng trên ô tô và sử dụng bộ sạc nhanh DC - còn được gọi là bộ sạc nhanh.
Sử dụng ổ cắm trên tường là lựa chọn đơn giản nhất nhưng cũng là cách sạc chậm nhất. Nói chung, điều này có nghĩa là thời gian sạc lại được tính bằng ngày chứ không phải giờ.
Bộ sạc EV chuyên dụng có thể cung cấp điện nhanh hơn nhiều so với ổ cắm mà bạn cắm tủ lạnh hoặc TV. Điều này đúng cho dù bạn đã lắp bộ sạc EV ở nhà hay bạn phải sử dụng mạng sạc công cộng.
Sạc nhanh DC là cách sạc ô tô điện nhanh nhất. Bằng cách sử dụng điện áp cao, bạn có thể nạp lại phần lớn năng lượng cho pin trong khoảng thời gian từ 20 phút đến một giờ. Thời gian mất bao lâu tùy thuộc vào ô tô và pin, nhưng đó là cách sạc giúp bạn quay lại đường nhanh nhất có thể.
Sạc nhanh DC có hại pin không?
Kiến thức thông thường là sạc nhanh pin EV nhiều lần có thể làm khiến pin EV nhanh bị suy giảm. Trên thực tế, một số nhà sản xuất ô tô, như Kia, khuyên chủ xe điện nên hạn chế sử dụng bộ sạc nhanh DC và sử dụng sạc AC chậm hơn cho ô tô điện.
Logic đằng sau ý tưởng này khá hợp lý, vì tốc độ sạc nhanh hơn có xu hướng tạo ra nhiều nhiệt thải hơn. Nhiệt là một trong những thứ có thể làm tăng tốc độ xuống cấp của pin lithium ion trong thời gian dài.
Pin EV sẽ cạn kiệt theo thời gian, khi bạn liên tục sạc và sạc lại pin lithium-ion trong thời gian dài. Nếu bạn đã sử dụng smartphone một thời gian bạn sẽ nhận thấy pin không hoạt động tốt như khi mới mua. Lý do cũng nằm ở các ứng dụng ngốn pin trên điện thoại, song tình trạng xuống cấp vật lý cũng là một yếu tố.
Nhưng cũng giống như smartphone hiện đại có các biện pháp ngăn chặn pin bị suy giảm và góp phần cải thiện sức khỏe pin lâu dài, xe ô tô điện tốt nhất cũng vậy. Tuy nhiên, một số xe có hệ thống tốt hơn những chiếc khác.
Một số hãng xe sử dụng hệ thống làm mát bằng không khí chủ động, trong đó sử dụng công nghệ điều hòa để điều chỉnh nhiệt độ ắc quy bằng luồng khí lạnh. Những xe khác, như Tesla, sử dụng dung dịch làm mát dạng lỏng để ngăn nhiệt tích tụ ở những nơi có thể gây hư hỏng. Tất cả điều này giúp ngăn ngừa sự tích nhiệt, duy trì sức khỏe của pin và kéo dài thời gian sử dụng xe của bạn. Tesla thậm chí đã tuyên bố rằng pin của họ vẫn giữ được hơn 90% dung lượng sau khi chạy được 200.000 dặm (hơn 320 km).
Tuy nhiên, một số xe ô tô cũ sử dụng hệ thống làm mát bằng không khí thụ động, hệ thống này rẻ hơn nhưng không hiệu quả trong việc loại bỏ nhiệt dư thừa. Nissan Leaf là một trong những ví dụ điển hình, mặc dù nó không còn hợp thời với các hệ thống làm mát chủ động. Ngay cả Nissan Ariya cũng được thiết lập có hệ thống quản lý nhiệt làm mát bằng chất lỏng.
Câu trả lời đơn giản là ảnh hưởng của sạc nhanh đối với sức khỏe pin ô tô điện sẽ phụ thuộc vào loại xe bạn có và loại hệ thống quản lý nhiệt mà nhà sản xuất áp dụng.
Sạc nhanh DC không phải lúc nào cũng tiết kiệm
Ô tô điện của bạn có công nghệ sạc nhanh nhưng không có nghĩa bạn luôn sử dụng sạc nhanh. Thực tế là, hầu hết thời gian, cắm vào bộ sạc gia đình sẽ là lựa chọn thuận tiện nhất. Bạn về đến nhà, cắm điện và sạc lại ô tô trong khi tận hưởng buổi tối và ngủ.
Bộ sạc tại nhà của bạn chậm hơn nhiều so với bộ sạc nhanh DC. Nhưng điều đó không thực sự quan trọng nếu lúc đó bạn chỉ ngủ hoặc xem TV. Sử dụng điểm sạc công cộng cũng khiến việc sạc lại bất tiện hơn vì rất có thể bạn đang ngồi trong ô tô hoặc ở gần đó, đợi quá trình sạc kết thúc.
Sau đó là yếu tố chi phí. Sạc tại nhà có nghĩa là bạn phải trả các khoản tiền điện - bằng mức giá bạn phải trả để chạy tủ lạnh hoặc sạc lại điện thoại của mình. Các bộ sạc công cộng được điều hành bởi một bên thứ ba, những người muốn tạo ra lợi nhuận trên đó, có nghĩa là chúng thường có giá cao hơn. Bộ sạc DC là loại đắt nhất trong số chúng vì bạn đang trả tiền để có đặc quyền sạc nhanh hơn.
Ngoài ra, tốc độ sạc thay đổi tùy thuộc vào mức độ đầy của pin. Nghĩa là, khi pin càng đầy, năng lượng nạp vào càng chậm, đặc biệt là sau khi bạn đạt 80%. Khi bạn gần bật 100%, tốc độ sạc có thể chậm lại đến mức không có lợi ích gì khi sử dụng bộ sạc nhanh.
Như vậy, bạn không nên lạm dụng, sử dụng bộ sạc nhanh trừ khi thực sự cần sạc lại càng nhanh càng tốt. Theo cách đó, pin ô tô điện cũng như túi tiền của bạn sẽ được bảo vệ tốt hơn.
Có nên dùng sạc nhanh EV không?
Với đa số mọi người, việc sạc nhanh pin EV thường xuyên không có hại gì. Với điều kiện hệ thống làm mát pin đang hoạt động, và rất nhiều EV hiện đã trang bị hệ thống này, vì vậy nó sẽ không gây bất kỳ thiệt hại nào cho sức khỏe ô tô điện trong lâu dài.
Tuy nhiên, nếu bạn có một chiếc xe cũ hơn với hệ thống làm mát thụ động, thì chỉ nên sử dụng sạc nhanh khi cần thiết. Nhưng điều đó không có nghĩa là bạn quá lo lắng, sợ hãi khi sạc nhanh. Sạc nhanh là một phần thiết yếu khi sở hữu EV.
Tuy nhiên, vẫn có những lúc sạc nhanh không thực tế. Hầu hết thời gian, cách thuận tiện hơn là cắm điện ở nhà và để ô tô sạc lại qua đêm. Cách làm này cũng sẽ rẻ hơn về lâu dài. Chỉ cần đảm bảo chăm sóc pin đúng cách.
Chăm sóc pin cũng quan trọng
Theo trang Tomsguide, điều quan trọng nhất cần nhớ là hãy chăm sóc pin ô tô điện đúng cách. Mặc dù tốc độ sạc không thành vấn đề trong đa số trường hợp, nhưng pin lithium ion vẫn là thứ dễ biến đổi và biết cách giữ gìn sẽ giúp bảo quản pin lâu nhất có thể.
Điểm chính cần lưu ý là nên giữ mức pin từ 20 đến 80%. Điều này là do mức điện tích tương ứng với số lượng các ion liti có thể di chuyển trong các lớp oxit graphit và liti coban của tế bào. Việc có quá nhiều ion sau này có thể gây thêm căng thẳng và theo thời gian có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của pin.
Lý tưởng nhất, 50% là điểm hoàn hảo để bảo vệ pin, vì các ion phân bố đều trên hai lớp. Tất nhiên, điều này cũng tùy thuộc hoàn cảnh, chẳng hạn khi bạn có ý định lái xe đường dài một chút và bám sát từ 20 đến 80% là điều tốt nhất tiếp theo. Điều này không có nghĩa là bạn không bao giờ được để mức sạc của mình quá cao hoặc quá thấp. Có những lúc bạn cần sạc đầy và những lúc khác khi bạn cần lái xe dưới 20%.
Một vài giờ hoặc để nó qua đêm sẽ không gây hại nhiều, nhưng bạn tuyệt đối không nên để ô tô sạc đầy hoặc cạn kiệt trong vài ngày hoặc vài tuần cùng một lúc.