Chiến sự Nga - Ukraine tác động gì tới ngành đóng tàu?

Tuy nhiên, với hai quốc gia hàng đầu lĩnh vực này là Hàn Quốc và Trung Quốc, ảnh hưởng có thể sẽ trái ngược.

Công ty Hàn Quốc lo bị chậm thanh toán

Theo tờ Bưu điện Hoa Nam (SCMP), Hàn Quốc là một trong những quốc gia áp các lệnh trừng phạt với Nga, ủng hộ rút các ngân hàng chính của Nga ra khỏi hệ thống thanh toán quốc tế (SWIFT). Do đó, các công ty tại nước này đối mặt với nguy cơ đối tác tại Nga sẽ chậm thanh toán.

Hơn nữa, để đáp trả các lệnh trừng phạt, Moscow quy định, những công ty thuộc các quốc gia nằm trong danh sách “không thân thiện” phải thông qua một hội đồng xét duyệt mới có thể thực hiện giao dịch thương mại. Hàn Quốc là một trong những quốc gia đó.

Như vậy, các đơn vị đóng tàu của “xứ sở kim chi” khó có thể đảm bảo hợp đồng mới với các đối tác Nga, trong khi cuộc cạnh tranh với các doanh nghiệp Trung Quốc ngày càng khốc liệt.

SCMP dẫn lời ông Adam Kent, Giám đốc Quản lý của Tập đoàn Chiến lược Hàng hải quốc tế cho biết, các quy định liên quan tới Nga sẽ ảnh hưởng mạnh đến những dự án đóng tàu phục vụ vận chuyển khí đốt tự nhiên hóa lỏng tại Hàn Quốc. Trong đó, Tập đoàn Công nghiệp nặng Samsung có nguy cơ lớn nhất.

Với tình hình hiện tại, các đơn vị đóng tàu Hàn Quốc gần như sẽ hoãn quá trình đóng và giao tàu cho các công ty Nga vì nguy cơ chậm thanh toán. Mới nhất, Tập đoàn Công nghiệp nặng Samsung dự kiến hoãn giao 2 tàu chở khí tự nhiên hóa lỏng lẽ ra xuất xưởng trong tháng này.

Theo một số thông tin, trong số 3 hãng đóng tàu lớn của Hàn Quốc, Samsung là doanh nghiệp còn tồn đọng số đơn đặt hàng từ các công ty Nga lớn nhất (tổng cộng 5 tỷ USD).

Khi được hỏi về tình hình hiện nay, đại diện Tập đoàn Công nghiệp nặng Samsung cho biết: “Hiện chưa có quyết định nào được đưa ra liên quan tới tình hình Nga”.

Hai doanh nghiệp đóng tàu lớn khác là Korea Shipbuilding & Offshore Engineering và Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering. Cả Samsung cùng 2 doanh nghiệp này đều có hợp đồng với các công ty Nga với giá trị hàng tỷ USD bao gồm nhiều thiết bị và tàu vận tải khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG).

Thông thường, khi thực hiện một đơn đóng tàu, doanh nghiệp thường nhận được một khoản thanh toán 20% giá trị tại thời điểm ký hợp đồng. Sau khi giao tàu, hơn 60% giá trị hợp đồng mới được thanh toán, trong khi việc đóng tàu phải mất từ 5-6 năm.

Không chỉ lo chậm thanh toán, các đơn vị đóng tàu Hàn Quốc còn tính đến tình huống các tổ chức của Nga không thể thanh toán nếu các lệnh trừng phạt nhằm vào nước này tiếp tục được gia hạn.

Cơ hội cho các doanh nghiệp Trung Quốc

Trong khi đó, với các doanh nghiệp đóng tàu Trung Quốc, viễn cảnh dường như tươi sáng hơn. Các doanh nghiệp đóng tàu Trung Quốc cũng có hợp đồng với những công ty sở hữu tàu của Nga nhưng không bị giới hạn vì các lệnh trừng phạt, bởi Bắc Kinh phản đối phương Tây về việc này.

Chỉ có điều, lâu nay Trung Quốc vươn lên nhờ lợi thế cạnh tranh về giá nhưng chưa có khả năng đóng tàu LNG ở phân cấp chịu được băng đá.

Do đó, theo chuyên gia Adam Kent, trong tương lai gần, rất khó để đánh giá liệu Trung Quốc có thể hưởng lợi đáng kể từ mối quan hệ không còn êm thấm giữa Nga - Hàn Quốc hay không.

Theo SCMP, thời gian gần đây, các đơn vị đóng tàu Trung Quốc dần đang định vị chỗ đứng rất tốt nhờ cải thiện hiệu quả tàu, giảm khí thải và đã đóng tàu sử dụng nhiên liệu methanol hoặc LNG, nhanh chóng bắt kịp trong lĩnh vực đóng tàu LNG giá trị gia tăng cao.

Nếu xét ở góc độ đóng tàu là ngành công nghiệp cần vốn lớn, doanh nghiệp có sự ủng hộ mạnh mẽ của chính phủ, các đơn vị đóng tàu Trung Quốc có lợi thế cao hơn tất cả các doanh nghiệp khác trên toàn cầu.

Chiến sự làm thay đổi nhu cầu đóng tàu

Xung đột tại Ukraine được dự báo sẽ ảnh hưởng tới ngành đóng tàu toàn cầu từ nay tới cuối năm. Theo ông Kent, ngoài những tác động trực tiếp liên quan tới hợp tác với Nga, ngành đóng tàu sẽ còn chịu ảnh hưởng gián tiếp trong bối cảnh nền kinh tế đứng trước nguy cơ suy giảm vì các lệnh trừng phạt, giá nhiên liệu tăng cao. Đặc biệt, khu vực châu Âu có nguy cơ bị tác động rất cao.

Công ty Nghiên cứu thị trường Allied Market Research đưa ra nhận định, sự hỗn loạn trong thị trường năng lượng vì chiến sự Nga - Ukraine có thể làm tăng nhu cầu đóng tàu chở khí LNG. Chiến sự đã buộc một số nước như Đức, quốc gia vốn nhập lượng lớn khí LNG từ Nga phải nghĩ lại về chính sách nhập khẩu khí đốt.

Allied Market Research cũng nêu dự đoán, nhu cầu vận chuyển khí LNG bằng tàu biển sẽ tăng đáng kể khi một số nước dự định tìm nguồn cung, thay thế nguồn khí đốt vận chuyển qua đường ống của Nga.