Đổi mới hay bị đào thải luôn là quy luật của thế giới, và trong ngành công nghiệp ôtô cũng vậy. 5 năm trước, ít ai nghĩ đến việc sở hữu một chiếc xe điện, ít hãng xe nào nghĩ việc chuyển đổi sang xe điện và xây dựng trạm sạc là điều cần thiết. Nhưng thời thế đã thay đổi.
Tesla từ một cái tên non trẻ, nay lại trở thành người tiên phong và đang chiếm lĩnh phân khúc xe điện. Hãng xe Mỹ đã biến từ một gã tí hon trở thành hãng xe có giá trị vốn hóa bằng nhiều đối thủ khác cộng lại, giúp Elon Musk nay trở thành người đàn ông giàu nhất thế giới.
Châu Âu: Sôi động cuộc chiến xe điện
Mercedes-Benz là thương hiệu xe sang năng nổ nhất trong việc chuyển dịch sang xe điện. Hãng xe Đức muốn trở thành hãng xe thuần điện vào năm 2030.
Năm 2021, thương hiệu ngôi sao ba cánh ra mắt tổng cộng 10 mẫu xe mới, chiếm đến 40% số đó là những mẫu xe thuần điện, bao gồm EQA, EQB, EQS và EQE, riêng mẫu EQS được phát triển thêm 3 phiên bản. Thậm chí hãng cũng vừa ra mắt thêm mẫu concept Vision EQXX thuần điện, với phạm vi hoạt động được công bố lên đến 1.000 km.
Mercedes-Benz cam kết chuyển đổi sang hãng xe thuần điện vào năm 2030.
Các đối thủ đồng hương như BMW, Audi, Porsche có phần im ắng hơn. Mặc dù vẫn ra mắt một số mẫu xe điện mới, BMW có phần nhạt nhòa hơn Mercedes-Benz trong việc đưa hình ảnh xe điện của hãng vào tâm trí khách hàng.
Tuy nhiên, hãng xe xứ Bavaria vẫn đạt được doanh số hơn một triệu chiếc xe điện, bao gồm cả những mẫu xe thuần điện và hybrid. Hãng xe Đức đặt mục tiêu đạt doanh số 2 triệu xe điện vào năm 2025.
BMW tập trung vào việc xây dựng đội ngũ sản xuất. Cụ thể, hãng đặt mục tiêu tạo ra 6.000 việc làm vào năm nay để chuẩn bị cho nhu cầu ngày càng tăng đối với các mẫu xe chạy hoàn toàn bằng điện.
BMW đặt mục tiêu tạo ra tới 6.000 việc làm vào năm nay để chuẩn bị cho nhu cầu ngày càng tăng đối với các mẫu xe chạy hoàn toàn bằng điện của hãng.
Về phần Audi, động thái đáng chú ý nhất của thương hiệu bốn vòng tròn nằm ở việc ra mắt trạm sạc hạng sang dành cho xe điện. Trước đó, Audi từng công bố kế hoạch mở rộng mạng lưới trạm sạc xe điện và hybrid ở Đức vào năm 2020, tăng thêm 4.500 trạm và đạt khoảng 32.500 điểm sạc đến hết năm 2022.
Porsche nhanh chóng đón đầu xu thế xe điện bằng việc ra mắt mẫu xe Taycan trong năm 2020. Thành công ngay lập tức đến với "ngựa Đức" khi Porsche Taycan liên tục cháy hàng trong năm 2021.
Trong khi đó, "ông lớn" Volkswagen vừa công bố kế hoạch trị giá 100 tỷ USD dành cho việc phát triển phần mềm và xe điện trong vòng 5 năm tới, bất chấp doanh số xe điện của Tập đoàn Đức trong năm 2021 chỉ đạt 322.000 chiếc, bằng một nửa so với mục tiêu 600.000 chiếc mà hãng đặt ra trước đó.
Với việc là khu vực đầu tiên áp dụng bộ luật khí thải, các hãng xe tại châu Âu dường như là những người nắm rõ luật chơi, cùng với nền kỹ thuật công nghệ cao khiến nơi đây trở thành chiến trường khốc liệt nhất trong cuộc chiến xe điện.
Mỹ: Các hãng xe lớn đầu tư nhưng chưa thấy kết quả
Đó là câu chuyện của Ford và Chevrolet. Mặc dù đều là những cái tên lớn ở thị trường nội địa, nhiều khách hàng tại Mỹ thậm chí không biết hai hãng xe này sản xuất xe điện, trong khi Tesla thì ngược lại.
Cụ thể, theo một nghiên cứu của Cox Automotive, công ty chuyên cung cấp các giải pháp cho đại lý kinh doanh ôtô, về thị hiếu xe điện của người dùng xe điện tại Mỹ trong năm 2021, chỉ 44% người tham gia khảo sát biết đến mẫu xe Mustang Mach-E từ Ford. Đây được đánh giá là con số thấp đối với một mẫu xe mang thương hiệu Mustang, thiết kế crossover và có giá cả hợp lý.
Chỉ 44% người tham gia khảo sát biết đến mẫu xe Mustang Mach-E từ Ford.
Mặc dù Chevrolet Bolt là mẫu xe điện hatchback khá nổi tiếng, có đến 69% người tham gia khảo sát không chắc chắn về việc hãng xe Mỹ có sản xuất xe điện hay không. Về phần Tesla, có đến 83% người tham gia khảo sát biết Tesla sản xuất xe điện.
Ford hiện đã tăng gấp đôi kế hoạch ban đầu cho năm 2023 và bày tỏ mục tiêu sản xuất đến 600.000 chiếc xe điện. Hãng xe Mỹ còn đặt mục tiêu trở thành nhà sản xuất xe điện lớn thứ hai trong vòng vài năm tới.
Chevrolet và General Motors đã quyết định đầu tư 51 triệu USD cho xưởng đúc khuôn nhôm tại Bedford, bang Indiana, Mỹ để lắp đặt các thiết bị hiện đại mới. Khoản đầu tư sẽ hướng tới việc hỗ trợ sản xuất các bộ phận cho mẫu xe Chevrolet Silverado thuần điện sắp ra mắt và các bộ phận khác.
Sở dĩ các thương hiệu lớn tại đây chưa có nhiều thành tựu trong lĩnh vực xe điện nằm ở cái bóng quá lớn của Tesla. Điều này một lần nữa minh chứng ngoài việc cải thiện các rào cản truyền thống như phạm vi hoạt động và trạm sạc, các hãng xe vẫn còn nhiều việc phải làm để phổ biến, truyền thông xe điện của hãng đến nhiều người hơn.
Châu Á: Chậm rãi thăm dò thị trường xe điện
Ngoài một số hãng xe Trung Quốc, các hãng ôtô tại châu Á đều đang không vội vã trong việc gia nhập thị trường xe điện. Đây là động thái của các nhà sản xuất ôtô Nhật Bản và Hàn Quốc. Ngay cả Toyota, nhà sản xuất ôtô lớn nhất thế giới hiện nay với doanh số hàng năm gấp 10-11 lần so với công ty của tỷ phú Elon Musk, lại là một trong những tập đoàn chậm chân nhất trong cuộc đua chuyển hóa đội hình sang xe điện. Trước đó, trong một khẳng định với các cổ đông của mình ở một cuộc họp năm 2021, Toyota vẫn chưa tin việc xe điện sẽ giúp hạn chế xả thải carbon.
Thậm chí ông Akio Toyoda - Giám đốc Điều hành Toyota còn cho rằng việc biến nền công nghiệp ôtô Nhật Bản thành ngành công nghiệp xe điện thuần túy có thể khiến cả nước mất 5,5 triệu việc làm, tổng sản lượng xe toàn ngành giảm 8 triệu đơn vị vào giai đoạn 2030.
Tuy nhiên, hãng xe Nhật Bản vẫn có những động thái âm thầm trong việc phát triển xe điện trong tương lai. Toyota đầu tư 70 tỷ USD cho cuộc đua xe điện, trong đó 13,5 tỷ USD cho lĩnh vực sản xuất hệ thống pin và Mỹ là quốc gia mới nhất nhận được một phần khoản đầu tư này với trị giá 3,4 tỷ USD. Mục tiêu của hãng xe Nhật Bản là đạt doanh số 3,5 triệu chiếc xe điện mỗi năm cho đến cuối năm 2030, gần gấp đôi mục tiêu mà công ty đặt ra 7 tháng trước.
Trong một sự kiện trực tuyến cuối năm 2021, Toyota và Lexus đã giới thiệu cùng lúc 15 mẫu concept chạy điện, từng bước chuẩn bị cho cuộc chiến sẽ diễn ra vài năm tới.
Dải sản phẩm xe điện mới của Toyota được công bố vào cuối năm 2021.
Khác với Toyota, Hyundai không công bố số tiền đầu tư cụ thể. Tuy nhiên theo Motor1, hãng xe Hàn Quốc đã quyết định đầu tư 7,4 tỷ USD vào Mỹ để sản xuất xe điện. Trước đó, Hyundai đặt mục tiêu đến năm 2025, hãng sẽ bán được 1 triệu chiếc xe điện mỗi năm. Con số này vào năm 2026 sẽ là 1,7 triệu chiếc xe điện mỗi năm, tương đương với mức tăng trưởng 70% một năm.
Liên doanh Hyundai - Kia cũng chỉ ra mắt 3 mẫu xe thương mại thuần điện trong năm nay, bao gồm Hyundai IONIQ 5, Kia EV6 và Kia Niro, cùng với đó là một mẫu concept Kia EV9. Tuy nhiên các mẫu xe này vẫn chưa đạt được nhiều thành tựu đáng kể, ngoại trừ việc Kia EV6 lập kỷ lục Guinness Thế giới với thời gian sạc ít nhất để hoàn thành quãng đường 4.635,7 km.
Tháng 9/2021, hãng xe Hàn Quốc cho biết đến năm 2035, toàn bộ xe hãng bán tại châu Âu sẽ chạy điện. Đến năm 2040, các loại xe dùng động cơ đốt trong cũng sẽ bị Hyundai loại bỏ trên toàn thế giới. Cùng với đó, Hyundai đang lên kế hoạch chuyển đổi Genesis trở thành thương hiệu xe điện vào năm 2025.
Hyundai đặt mục tiêu đến năm 2025, hãng sẽ bán được 1 triệu chiếc xe điện mỗi năm.
Mitsubishi còn yên ắng hơn khi hãng chỉ ra mắt đúng một mẫu xe thuần điện với tên gọi Airtrek tại Triển lãm Auto Guangzhou 2021, Trung Quốc. Có kích thước ngắn hơn vài cm nhưng rộng hơn Ford Mustang Mach-E khoảng 2,5 cm, Airtrek là một mẫu xe thuần điện hấp dẫn với thiết kế khá tương đồng với Outlander thế hệ mới nhất.
Phía trước nổi bật với lưới tản nhiệt mang ngôn ngữ thiết kế Dynamic Shield, vốn là đặc trưng của hãng xe Nhật Bản, đi kèm một cảm biến radar cỡ lớn ở bên dưới.
Mitsubishi vừa ra mắt chiếc SUV chạy hoàn toàn bằng điện có tên gọi Airtrek tại Triển lãm Auto Guangzhou 2021.
Truyền thông Trung Quốc cho rằng động cơ điện trên mẫu xe này sản sinh công suất lên đến 181 mã lực. Con số này khá khiêm tốn khi đặt lên bàn cân cùng những thương hiệu xe điện khác, điển hình là Tesla.
Tuy nhiên, Airtrek là bước tiến tích cực của Mitsubishi trên con đường "điện hóa" sản phẩm của mình. Trước mẫu xe điện hoàn toàn mới này, Mitsubishi đã bán ra phiên bản Outlander được trang bị động cơ hybrid cắm sạc tại một số quốc gia.
Việc chậm rãi toan tính để thâm nhập thị trường xe điện giúp những nhà sản xuất ôtô truyền thống tại châu Á nhận định tiềm năng, từ đó đưa ra chiến lược phát triển để đối đầu với những hãng xe sở hữu kỹ thuật công nghệ cao từ châu Âu.