Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể trả lời họp báo. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.
Thủ tướng đã yêu cầu Bí thư, Chủ tịch tỉnh phải vào cuộc
Mở đầu họp báo, Báo Tiền phong đặt câu hỏi: Tại
một số dự án BOT xảy ra tình trạng mất an ninh, trật tự, mất ATGT, làm
ảnh hưởng đến việc đi lại. Vậy, trong các hợp đồng BOT có điều khoản
ràng buộc trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc đảm bảo an
ninh, trật tự, ATGT tại các dự án BOT hay không? Nếu có, thì quy định
thế nào?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Vấn đề này cần cộng
đồng trách nhiệm của các bên liên quan. Bộ GTVT chịu trách nhiệm về
giá, phí, tổ chức thực hiện triển khai các dự án. Chính quyền địa phương
chịu trách nhiệm đảm bảo ATGT trên địa bàn. Thủ tướng đã chỉ đạo rõ, từ
Bí thư tỉnh uỷ, Chủ tịch tỉnh phải vào cuộc. Tôi cho rằng, địa phương
có trách nhiệm rất lớn trong việc bảo đảm an ninh trật tự tại các trạm
thu giá BOT. Đa số dự án do địa phương đề xuất. Bộ GTVT nghiên cứu, thấy
phù hợp thì thoả thuận bằng văn bản để triển khai.
Báo Thanh Niên: Người dân rất muốn biết Bộ GTVT đề xuất giải pháp cụ thể nào để xử lý vấn đề tại BOT Cai Lậy?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Xử lý một dự án,
phải xem xét tổng thể. Ngày 4/12, Thủ tướng kết luận trong vòng 1- 2
tháng Bộ GTVT phải có báo cáo. Hiện tại, chúng tôi đã báo cáo Chính phủ.
Tuy nhiên, phương án phải tổng thể. Do đó, Thủ tướng giao Bộ GTVT cùng
các Bộ ngành rà soát phương án của Bộ GTVT để Thủ tướng có kết luận. Thủ
tướng cũng giao Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng chủ trì việc này. Một
thời gian nữa, sẽ có kết luận cuối cùng.
Một dự án BOT có 7 Bộ, ngành chịu trách nhiệm
Báo Tiền Phong: Một số dự án địa phương
có văn bản đề nghị Bộ GTVT dỡ trạm, hoặc chuyển vị trí trạm thu giá như ở
BOT QL3 Thái Nguyên - Chợ Mới, Bắc Giang - Lạng Sơn, nhất là Cai Lậy...
Bộ GTVT xử lý tình huống này như thế nào? Có những dự án triển khai
trước khi có Nghị quyết 437 của Quốc hội nhưng hình thành sau khi Nghị
quyết có hiệu lực. Bộ GTVT sẽ xử lý ra sao?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Mỗi dự án BOT có 7
Bộ, ngành chịu trách nhiệm xem xét, rà soát, tham gia cùng với địa
phương để thực hiện. Khi hoàn thành, các bên liên quan đều phải có trách
nhiệm. Việc một số trạm BOT nóng, phải có trách nhiệm của địa phương,
không chỉ của Bộ GTVT. Một số địa phương có đề xuất, Bộ GTVT không đủ
thẩm quyền để giải quyết. Vấn đề này, chúng tôi sẽ báo cáo Chính phủ,
báo cáo cấp trên để xem xét và đưa ra kết luận cuối cùng.
Báo Tiền Phong: Tổng cục Đường bộ cho
biết có một số đối tượng có dấu hiệu cản trở giao thông tại nhiều trạm.
Bộ GTVT phối hợp với Bộ Công an đánh giá như thế nào và có biện pháp nào
xử lý?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Tất cả trạm thu phí
đều có hệ thống camera rất tốt. Tổng cục Đường bộ VN quản lý các trạm
BOT. Trách nhiệm của chủ đầu tư là phải cung cấp thông tin, hình ảnh
liên quan. Hình ảnh cá nhân đi qua đều lưu toàn bộ và lưu dài hạn. Khi
bên công an, chính quyền địa phương, cơ quan chức năng có yêu cầu, Tổng
cục Đường bộ VN và các trạm sẽ cung cấp đầy đủ. Việc xử lý như thế nào
là trách nhiệm của các cơ quan chức năng.
Chúng tôi trân trọng những phản ứng hợp lý nhưng cản trở giao thông là trái pháp luật
Báo Thanh niên: Sau Cai Lậy, một số trạm
BOT cũng đề nghị di dời, người dân phản ứng quyết liệt không phải muốn
giảm giá mà muốn di dời trạm. Hiện tại, Bộ GTVT có chủ trương nào, có
tính đến phương án di dời trạm để giảm nhiệt?
Bộ trưởng Thể cho biết: Các giải pháp xử lý các điểm nóng Bộ GTVT đã và
đang triển khai là rà soát giảm giá tại 51/55 trạm BOT, đẩy nhanh quyết
toán dự án BOT - nhà đầu tư nào chậm trễ sẽ không cho thu phí, thanh
tra các dự án BOT để đảm bảo không có sai, lạm dụng, khuất tất, trong
năm 2019 triển khai thu phí tự động...
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Mỗi trạm BOT có vị
trí, ý nghĩa khác nhau. Ví dụ trạm BOT Cai Lậy vừa để đảm bảo ATGT, vừa
phát triển đô thị. Mong muốn của địa phương là có hệ thống giao thông
tốt, mở rộng được đô thị, tạo không gian để phát triển KT-XH, chứ không
đơn thuần là một tuyến tránh. Những đề xuất di dời trạm, phải xem cụ
thể.
Ví dụ như Cần Thơ - Phụng Hiệp, chúng ta sẽ dời đi đâu? dời trạm Cần
Thơ - Phụng Hiệp là không hợp lý. Bộ GTVT tiếp nhận toàn bộ đề xuất của
người dân nhưng quyết định từng trường hợp như thế nào, cái gì thuộc
thẩm quyền sẽ quyết, vượt thẩm quyền sẽ báo cáo cấp trên giải quyết.
Báo Tuổi trẻ: Khi Cai Lậy chưa có phương
án giải quyết, ở các trạm khác, người dân vì nhiều lý do khác nhau, phản
ứng bằng nhiều hình thức khác nhau. Rõ ràng là vì một số cá nhân, mà
ảnh hưởng đến việc đi lại của nhiều người dân khác. Bộ GTVT có giải pháp
gì?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Những phản ứng hợp
lý, chúng tôi đều trân trọng và xem xét, điều chỉnh cho tốt. Những phản
ứng không chính đáng, ảnh hưởng hoạt động bình thường của dòng xe, chính
là những hành động trái pháp luật. Bộ GTVT đã có chủ trương khi ùn tắc
như thế nào thì phải xả trạm. Các trạm phải thực hiện nghiêm, nếu không
sẽ bị xử lý hành chính. Chúng tôi sẽ xả trạm theo quy trình chứ không
thể cứ ùn tắc là xả ngay được. Chúng tôi mong rằng xã hội thông cảm.
Phóng viên Báo Tuổi trẻ đặt câu hỏi về việc nhiều địa phương bắt đầu
có phản ứng, phủ nhận cam kết của những người tiền nhiệm tại các dự án BOT
Báo Tuổi trẻ: Cách đây một số năm, khi
thực hiện BOT, chính quyền địa phương có văn bản đồng thuận với phương
án mà Bộ GTVT và các bộ khác đưa ra về vị trí đặt trạm, quy mô, tổng mức
đầu tư. Nhưng hiện nhiều địa phương bắt đầu có phản ứng, phủ nhận những
nội dung lãnh đạo nhiệm kỳ trước có cam kết. Bộ GTVT đánh giá như thế
nào về câu chuyện này, liệu có làm giảm chỉ số niềm tin của nhà đầu tư
trong việc thu hút đầu tư BOT trong thời gian tới hay không?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Tất cả những việc
liên quan đến trước đây đồng thuận, giờ không đồng thuận, hoặc những đề
nghị thay đổi trạm, thay đổi chính sách, chúng tôi đã tập hợp và sẽ báo
cáo Chính phủ.
Ông Hoàng Vĩnh Bảo - Thứ trưởng Bộ Thông tin truyền thông:
“Đề nghị các cơ quan báo chí không cổ vũ cho những hành vi đang làm
trái. Những nguyện vọng chính đáng của người dân sẽ được tiếp thu. Tuy
nhiên, cũng cần lên án những đối tượng có hành vi cố tình gây rối, làm
trái pháp luật. Hiện nay, Chính phủ đang chỉ đạo các bộ, ngành có những
giải pháp rất quyết liệt để xử lý những bất cập tại các dự án BOT. Trước
đây, báo chí đưa tin với những mong muốn chính đáng là chỉ rõ những bất
cập tại các dự án BOT, từ đó các cơ quan chức năng kịp thời có giải
pháp khắc phục. Tuy nhiên, hiện nay, đã xuất hiện hiện tượng kẻ xấu lợi
dụng để gây rối. Báo chí phải tỉnh táo khi tiếp cận thông tin”.
Báo Tuổi trẻ: Dư
luận có nói một số dự án BOT như Cai Lậy tái lập lại tình trạng tại
trạm Tào Xuyên, tuy nhiên Bộ GTVT không rút kinh nghiệm mà lại nhân rộng
ở nhiều dự án khác?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Hiện nay, những dự
án chậm tiến độ, chúng tôi đều báo cáo Chính phủ cho dừng. Với những dự
án mới, tuyệt đối không có chuyện lặp lại như BOT Cai Lậy. Thông tin như
đồng chí phản ánh là đã triển khai từ trước rồi. Có yếu tố lịch sử.
Không phải có bất cập tại Cai Lậy rồi mà vẫn cứ tiếp tục. Những bất cập,
phản ánh, chúng tôi sẽ tiếp thu, xử lý và Chính phủ sẽ xem xét tổng thể
và cho chủ trương thực hiện.
Không hồi tố các dự án đã triển khai
Báo Người đại biểu nhân dân: Nghị quyết
Quốc hội đã khẳng định không làm BOT trên đường độc đạo. Như vậy, với Dự
án đang làm mà chưa thu phí thì Bộ sẽ xử lý như thế nào?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Vấn đề này tôi đã
trả lời rồi, tuyệt đối không hồi tố. Dự án đang làm mà sắp kết thúc, nhà
đầu tư đã bỏ nhiều kinh phí, nếu dừng là phải đền bù. Ngân sách lấy đâu
tiền để trả.
Báo Đầu tư: Hợp đồng BOT là các hợp đồng kinh tế
nên việc xử lý các bất cập phải bằng các giải pháp kinh tế để vừa giữ
cam kết với nhà đầu tư, vừa không ảnh hưởng đến môi trường đầu tư, nhất
là bối cảnh các dự án cao tốc đang chuẩn bị đầu tư rất cần thu hút nguồn
vốn. Quan điểm của Bộ GTVT về vấn đề này thế nào?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Đối với các dự án
BOT, Bộ GTVT và các cơ quan chức năng đã xem xét từ việc cấp chứng nhận
đầu tư cho đến việc ký hợp đồng và theo dõi sát trong quá trình triển
khai dự án. Không phải nhà đầu tư muốn làm gì thì làm, quy mô đường thế
nào, chất lượng ra sao, nhà thầu nào, tư vấn nào vào dự án để làm đều có
sự phối hợp và giám sát chặt chẽ của Bộ GTVT và các đơn vị liên quan.
Hợp đồng BOT là hợp đồng kinh tế, do đó, khi xử lý các bất cập của dự án
phải đảm bảo lợi ích của Nhà nước, của nhân dân. Nhưng nhà đầu tư cũng
là người dân, chúng ta đã có cam kết thì phải giữ cam kết. Do vậy, mọi
hình thức xử lý đều phải tuân thủ đúng pháp luật và đảm bảo hài hòa lợi
ích giữa các bên để làm sao chúng ta giữ được môi trường thuận lợi để
thu hút đầu tư.
107 đoàn thanh tra kiểm toán, phải công khai đầu vào và đầu ra dự án BOT
Thời báo Kinh tế Việt Nam: Làm thế nào để
minh bạch thành quy trình, quy chuẩn tại các dự án BOT để người dân có
thể giám sát, DN có thể tin tưởng để yên tâm đầu tư, họ bỏ tiền ra mà
không sợ đồng tiền của mình bị thay đổi theo cơ chế chính sách, nhiệm
kỳ?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Vấn đề minh bạch
các dự án BOT Bộ GTVT đã và sẽ tiếp tục làm mạnh mẽ, quyết liệt. Hiện
nay, trên website của Bộ, chúng tôi đã cung cấp toàn bộ các thông tin
liên quan đến từng dự án BOT về quy mô, tổng mức đầu tư, nhà đầu tư,….
Nếu chưa thỏa mãn, mọi người có thể liên hệ với Vụ Đối tác công tư của
Bộ để tìm hiểu đầy đủ các thông tin của từng dự án.
Tuy nhiên, xã hội hiện nay đang đòi hỏi hai vấn đề là công khai đầu vào
xem giá trị đầu tư thực tế của công trình là bao nhiêu tiền và công
khai đầu tư của dự án, tức là nhà đầu tư của dự án thu phí đã đủ chưa?
Hiện nay, chúng tôi đang làm. Vừa qua, đã có 107 đoàn thanh tra, kiểm
toán của Chính phủ và các Bộ ngành vào cuộc để giúp Bộ GTVT công khai
đầu vào, kiểm tra công tác đầu tư của các dự án ra sao? Bộ GTVT hiện
đang tập trung quyết toán các dự án BOT hoàn thành để xác định giá trị
đầu vào của các dự án. Khi chúng tôi công bố giá trị quyết toán, các
đồng chí phát hiện ra sai chỗ này, sai chỗ kia thì các đối tượng trực
tiếp hay liên quan phải chịu trách nhiệm.
Đến thời điểm này, gần như toàn bộ các dự án BOT đều đã quyết toán xong
phần xây lắp, còn quyết toán GPMB thuộc trách nhiệm của các địa phương.
Chúng tôi sẽ khẩn trương hoàn thành quyết toán các dự án để công khai
minh bạch đầu vào của các dự án BOT. Còn đầu ra của các dự án, hiện nay
các trạm thu phí chủ yếu áp dụng thu phí thủ công, chúng tôi thực hiện
chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là tập trung làm sao để 2018 - 2019 tiến
hành thu phí tự động tại toàn bộ các trạm BOT trên cả nước. Thu phí tự
động, người dân sẽ nắm được tình hình doanh thu của dự án từng giờ, từng
ngày. Đồng thời, Tổng cục Đường bộ VN cũng giám sát chặt chẽ toàn bộ
tình hình thu phí của các trạm BOT. Như vậy dự án BOT đều được minh bạch
đầu vào và đầu ra.
Cũng tại buổi họp báo, Báo Tiền Phong đặt câu
hỏi, Tổng cục Đường bộ cho biết có một số đối tượng có dấu hiệu cản trở
giao thông tại nhiều trạm. Bộ GTVT phối hợp với Bộ Công an đánh giá như
thế nào và có biện pháp xử lý ra sao?
Trả lời câu hỏi này, Thiếu tướng Trần Sơn Hà, Cục trưởng Cục CSGT (Bộ Công an)
cho biết, Hiện trên cả nước 24 dự án BOT có vấn đề liên quan đến an
ninh trật tự. Sáng 18/1, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Công an, Bộ GTVT
cùng với chính quyền địa phương giải quyết một cách căn cơ, không để
điểm nóng xảy ra tại các dự án BOT.
“Đối với những đối tượng kích động, gây rối cầm đầu, Bộ Công an sẽ phối
hợp với Bộ GTVT trích xuất dữ liệu các camera để xử lý nghiêm theo quy
định của pháp luật”, Thiếu tướng Hà khẳng định.