Xe ô tô điện được cho là sẽ sớm thống trị thế giới. Ảnh minh họa.
Trung Quốc, thị trường xe hơi lớn nhất
thế giới, đang trong lịch trình tiến tới dừng sản xuất và tiêu thụ xe sử
dụng nhiên liệu hóa thạch. Ấn Độ cũng đưa ra ý định sẽ sản xuất toàn bộ
xe điện vào năm 2030. Giống như Anh và Pháp, 2 thị trường này đang tìm
cách từng bước cắt giảm tiêu thụ xe sử dụng xăng dầu trong vòng 20 năm
tới.
Theo trang The Conversation, các nhà sản
xuất xe, ngành xăng dầu và nhiều Chính phủ bắt đầu nhận thức được mức
đột phá mà xe điện có thể mang lại. Thậm chí, các nhà sản xuất xe nhận
ra rằng họ không thể để bị gạt ra khỏi những thị trường béo bở này.
Trong số đó, các nhà sản xuất xe hàng đầu thế giới như Volvo, Jaguar,
Land Rover, Volkswagen, Mercedes, Audi và BMW đều cam kết sẽ đưa ra các
mẫu xe điện trong thập kỷ tới.
Sự chuyển hướng sang xe điện dường như
là điều tất yếu và sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến việc làm, nền kinh tế dầu
lửa và thậm chí cả hệ thống thuế các nước.
3 cách thức xe điện làm thay đổi thế giới
Trước hết, sản xuất xe điện, gồm cả pin,
nhìn chung sẽ yêu cầu nhân công ít hơn so với chế tạo xe chạy xăng dầu.
Do đó, việc cắt giảm xe động cơ đốt vào năm 2030 sẽ làm dư thừa khoảng
600.000 việc làm chỉ riêng ở Đức. Tuy nhiên, sự cắt giảm đó có thể lại
là tin tốt lành đối với các nhà cung cấp cho thị trường Trung Quốc,
Australia.
Mặc dù Toyota và các nhà sản xuất địa
phương đã đóng cửa các cơ sở tại Australia, nhưng khi việc sản xuất xe
điện dễ dàng hơn, quá trình sản xuất có thể được đơn giản hóa, tự động
hóa thì sẽ tạo ra nhiều cơ hội sản xuất và kinh doanh mới cho các nhà
đầu tư thức thời.
Hơn nữa, xét về sự cắt giảm tiêu thụ dầu
hỏa, việc chỉ sản xuất xe điện vào năm 2030 sẽ gây ra áp lực ngân sách
đáng kể đối với các nước chủ yếu sản xuất dầu mỏ và làm thay đổi bản đồ
chính trị thế giới.
Nhà kinh tế học Tony Seba và các cộng sự
tại Trường Đại học Stanford (Mỹ) thậm chí dự đoán mạnh dạn hơn về viễn
cảnh của cách mạng xe điện và cho rằng việc ngừng sử dụng xe chạy xăng
dầu sẽ diễn ra sớm hơn, chỉ vào khoảng những năm 2020. Theo nghiên cứu
mới được họ đưa ra, cung dầu sẽ đạt đỉnh ở mức 100 triệu thùng/ngày vào
năm 2020 và giảm dần xuống còn 70 triệu thùng/ngày vào năm 2030, khiến
cho các nước phụ thuộc lớn vào xuất khẩu dầu như Venezuela, Nigeria,
Saudi Arabia và Nga chịu ảnh hưởng lớn nhất.
Nguồn thu từ thuế xăng dầu sẽ giảm đi
đáng kể, với sự chuyển dịch từ sở hữu cá nhân đối với xe chạy xăng dầu
sang chia sẻ và sở hữu riêng hoàn toàn đối với “phi đội” xe điện.
Chính phủ các nước có ngân sách phụ
thuộc vào nguồn thu dầu mỏ sẽ cần chuyển dịch sang đánh thuế đường xá
theo kilomet di chuyển hoặc theo tình trạng tắc đường. Mô hình được nhóm
của ông Tony Seba đưa ra cho thấy Mỹ sẽ bị giảm thu 50 tỷ USD từ thuế
xăng dầu. Thống kê tại Australia cũng đưa ra bức tranh tương tự. Nghiên
cứu cho thấy dưới tác động từ một số kịch bản tương lai về tính linh
hoạt của sự chia sẻ phương tiện sở hữu, số lượng xe tổng thể có thể giảm
tới mức còn khoảng 80%, nghĩa là nguồn thu từ phí đăng kiểm xe, thuế
doanh thu, bảo dưỡng, bảo hiểm và bến bãi sẽ giảm.
Viễn cảnh của ngành xe điện và xe sử dụng xăng dầu
Mặc dù các mệnh lệnh về xe sử dụng xăng
dầu được Trung Quốc và Ấn Độ đưa ra mới chỉ mang tính đại cương nhưng
cũng đã cho thấy sự dịch chuyển chính sách của Chính phủ có thể tạo đà
để xe điện trở nên phổ biến hơn.
Một số tập đoàn sản xuất xăng dầu lớn
như BP, Shell có thể sẽ không thừa nhận “kỷ nguyên dầu hỏa” sắp tới hồi
kết. Có ý kiến cho rằng xe điện không phải là nhân tố tạo ra cách mạng
bởi nhu cầu về dầu hỏa vẫn tiếp tục tăng tại các nước đang phát triển và
sự cải tiến hiệu năng nhiên liệu đốt sẽ đưa lại lợi nhuận vượt trội hơn
so với lợi nhuận mà ngành xe điện mang lại.
Mức độ rộng lớn của sự đột phá tiềm tàng
khiến người ta rất khó dự đoán điều gì sẽ xảy ra, đặc biệt sự cộng
hưởng và hội tụ của công nghệ lái tự động, xe điện và chia sẻ phương
tiện có thể sẽ tạo ra cuộc cách mạng về hệ thống xe thân thiện với môi
trường. Thời gian tới, các nhà sản xuất xe hơi, các chính phủ và ngành
dầu khí sẽ phải đưa ra các quyết định hết sức khó khăn và cần có sự
chuẩn bị kỹ càng từ bây giờ. Hồi chuông cáo chung có thể chưa nhắm tới
xe chạy xăng dầu ngay lúc này, nhưng ít nhất thời kỳ thống trị của loại
xe này cũng đang đếm lùi từng năm.