Những con tàu đang hoạt động tại Bắc cực.
Ngày 20/11, Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) đã thông qua lệnh cấm sử dụng dầu nhiên liệu nặng (HFO) ở vùng biển Bắc cực. Lệnh cấm sử dụng HFO và vận chuyển nhiên liệu cho các tàu sử dụng được thông qua tại phiên họp trực tuyến của Ủy ban Bảo vệ Môi trường Hàng hải Quốc tế (MEPC) thuộc IMO và sẽ bắt đầu có hiệu lực sau ngày 1/7/2024.
Tuy nhiên, một người phát ngôn IMO cho biết lệnh cấm sẽ có điều khoản miễn trừ cho những tàu vỏ đôi chở theo các bồn chứa dầu nhiên liệu bên trong thân tàu.
Bên cạnh đó, quyết định trên cũng bao gồm cả điều khoản cho phép các nước có đường biển giáp với vùng Bắc cực miễn trừ cho các tàu mang quốc kỳ của họ trong khi hoạt động tại đây đến ngày 1/7/2029. Dự kiến, phiên họp tiếp theo của MEPC diễn ra vào tháng 6/2021 sẽ chính thức thông qua các biện pháp trên.
Các nhóm môi trường đã chỉ trích quyết định trên, cho rằng những kẽ hở trong quy định sẽ vẫn cho phép nhiều tàu tiếp tục ra khơi mà không được kiểm soát chặt chẽ.
Theo tổ chức Clean Arctic Alliance, việc quy định về các trường hợp miễn trừ sẽ khiến lệnh cấm hoàn toàn HFO chỉ thực sự có hiệu lực vào giữa năm 2029.
Hơn 70% các tàu sử dụng HFO hiện tại sẽ đủ điều kiện được miễn trừ.
Tiến sỹ Sian Prior, cố vấn cao cấp của Clean Arctic Alliance, khẳng định: "Với hình thức hiện tại, lệnh cấm sẽ chỉ giới hạn ở mức tối thiểu việc giảm sử dụng HFO và vận chuyển bằng tàu ở Bắc cực vào giữa năm 2024. Điều này đồng nghĩa với việc hơn 70% các tàu sử dụng HFO hiện tại sẽ đủ điều kiện được miễn trừ."
Trong 30 năm qua, Bắc cực đã ấm lên với tốc độ nhanh gấp 2 lần so với những khu vực khác của thế giới trong bối cảnh lưu lượng tàu thuyền tại đây ngày càng tăng.
Trong khi vùng biển Nam cực được bảo vệ bởi các quy định nghiêm ngặt, bao gồm lệnh cấm HFO được thông qua từ năm 2011 dù gần như không có tàu hàng di chuyển qua đây, các quy tắc này tại vùng biển Bắc Cực lại lỏng lẻo hơn.
Các nhà bảo vệ môi trường cảnh báo HFO phát thải ra lượng chất ô nhiễm cao và các vụ tràn dầu từ các tàu sử dụng HFO có nguy cơ tàn phá nặng nề hệ sinh thái của Bắc cực./.