Đại dịch COVID-19 xảy ra đã đặt thuyền viên trên khắp thế giới rơi vào những tình huống bấp bênh. Với chính sách cách ly xã hội, hạn chế vận tải khách quốc tế đã khiến nhiều thuyền viên không thể rời tàu, không được hồi hương, hoặc thậm chí không nhận được hỗ trợ y tế khẩn cấp. Không ít thuyển viên đã đơn phương chấm dứt hợp đồng hoặc bị cách ly trên tàu hơn 14 ngày mà không được trả lương. Một số lượng lớn các thuyền viên, cũng như vợ hoặc chồng và các thành viên trong gia đình của họ đã liên hệ với Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO) để chia sẻ mối quan tâm của họ về một loạt các tình huống khó khăn do đại dịch COVID-19 gây ra.
Trước thực trạng này, IMO đã thành lập Nhóm Hành động Khủng hoảng Thuyền viên (SCAT) nhằm phối hợp cùng với các tổ chức khác như Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), Liên đoàn Công nhân Vận tải Quốc tế (ITF) và Phòng Vận tải Quốc tế (ICS) để giúp giải quyết các trường hợp này. Thuyền viên và người thân có thể liên hệ với Nhóm SCAT bằng cách gửi email đến địa chỉ: info@imo.org
Theo thống kê của IMO, kể từ đầu cuộc khủng hoảng, nhóm chuyên trách này làm việc suốt ngày đêm, liên hệ với đại diện từ các chính phủ quốc gia, các tổ chức phi chính phủ, công đoàn hoặc các hiệp hội có liên quan, hoặc định hướng cho các thuyền viên theo đúng tổ chức, để tìm ra giải pháp giúp đỡ họ.
Hồi hương sau hơn 100 ngày xa bờ
Mới đây, IMO đã được liên lạc với một thuyền viên rơi vào trạng thái khủng hoảng trên một tàu hỗ trợ ngoài khơi. Ông và nhiều đồng nghiệp của mình đã ở ngoài khơi 100 ngày, thậm chí có người đã ở đến 140 ngày mà không nghỉ và không có triển vọng thay đổi thủy thủ đoàn. Những thuyền viên này rất lo lắng bởi vì chủ của anh ta đang có kế hoạch gia hạn hợp đồng với thuyền viên thêm hai tháng.
Trong thư gửi cho Nhóm SCAT, thuyền viên này chia sẻ “Chúng tôi cảm thấy căng thẳng trong một thời gian dài lênh đênh trên biển, đặc biệt là không biết bao giờ mới có thể kết thúc hành trình này. Rất nhiều người trong chúng tôi rơi vào tình trạng bất ổn và dĩ nhiên chúng tôi đều muốn đặt sự an toàn của mình lên hàng đầu”.
Ngay khi nhận được tin này từ thuyền viên, Nhóm SCAT đã đưa thông điệp đến các tổ chức phi chính phủ có liên quan trong tư cách tham vấn với IMO và liên lạc với các cơ quan hàng hải của quốc gia và cảng liên quan. Sau sự can thiệp nhanh chóng này của IMO, quốc gia có cảng xác nhận sẽ thực hiện các biện pháp cần thiết để tạo điều kiện thuận lợi cho việc thay đổi thuyền viên trong thời gian tàu đang ở cảng hoặc bến của mình, và thuyền viên có thể về nhà và đoàn tụ với gia đình.
Bảo vệ sức khỏe tinh thần của thuyền viên
Một thuyền viên làm việc trên tàu container đã gửi lời kêu cứu tới IMO vào ngày 12 tháng 4 năm 2020. Hợp đồng của thuyền viên này dự kiến kết thúc vào cuối tháng 3, nhưng đã được gia hạn thêm một tháng. Người thuyền viên này cho rằng công ty của mình đã không thực hiện việc thay đổi thuyền viên, mặc dù có sự hỗ trợ của chính phủ. Trong khi đó, theo lời kể của thuyền viên, anh ta và các đồng nghiệp không gặp khó khăn trong vấn đề về thể chất nhưng sức khỏe tinh thần của họ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
"Chúng tôi vẫn có những bữa ăn bình thường, mọi thứ đều ổn, nhưng điều quan trọng chính là sức khỏe tâm lý của chúng tôi", thuyền viên chia sẻ với Nhóm SCAT của IMO trong email đầu tiên của mình.
Nhóm SCAT đã giới thiệu, đưa trường hợp của những thuyền viên này đến cơ quan quản lý hàng hải quốc gia có liên quan và các tổ chức công đoàn, đồng thời đưa vấn đề này đến quốc gia chủ quản của tàu container thuyền viên đang làm việc và những quốc gia có cảng liên quan. Sự can thiệp ngoại giao này đã giúp giải quyết vụ việc nhanh chóng và quốc gia chủ quản xác nhận sẽ hỗ trợ thuyền viên làm hợp đồng và hồi hương.
Người thuyền viên này và một thuyền viên khác đã có thể trở về nhà an toàn trong tháng 5. Trong một email, người thuyền viên đã gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Nhóm SCAT vì sự giúp đỡ và hỗ trợ của nhóm.