Chiếc xe Toyota mang BKS 29K-5454 đã hết niên hạn sử dụng theo quy định bị Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Bắc Ninh tịch thu mới đây tại huyện Quế Võ (Bắc Ninh) khi đang trên đường chở hơn mười học sinh đi học. Ðây chỉ là một trong số hàng nghìn ô-tô hết niên hạn sử dụng trong cả nước được ngành chức năng thông báo công khai từ ngày 1-1-2018 không được phép lưu hành theo quy định tại Nghị định số 95/2009/NÐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 30-10-2009.
Thông qua công tác tuần tra, kiểm soát trật tự an toàn giao thông, lực lượng cảnh sát giao thông các địa phương khi phát hiện ô-tô hết niên hạn sử dụng, xe tự chế tham gia giao thông sẽ phải lập biên bản, đình chỉ lưu hành xe, tạm giữ đăng ký xe, biển số xe và xử lý lái xe vi phạm theo đúng quy định của pháp luật. Thượng tá Trần Thu Ðông, Phó trưởng Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Hà Nam cho biết: "Từ cuối năm 2017, Phòng Cảnh sát giao thông đã thông báo tới từng huyện, thị xã, thành phố, các xã, phường, thị trấn trong tỉnh rà soát toàn bộ số ô-tô hết niên hạn sử dụng. Phòng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo cán bộ, chiến sĩ tuyên truyền sâu rộng tới các tổ dân phố, các cụm dân cư, nhất là các doanh nghiệp, cá nhân có ô-tô hết niên hạn chấp hành nộp lại đăng ký, biển số xe. Kết hợp đồng loạt ra quân tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát và kiên quyết xử lý nghiêm các loại xe hết niên hạn tham gia giao thông, xử lý ô-tô khách hết hạn sử dụng dùng vào việc đưa đón học sinh, vận chuyển công nhân các khu công nghiệp đi lại trên các tuyến đường liên thôn ở một số huyện, thành phố trong tỉnh.
Với sự vào cuộc quyết liệt của các bộ, ngành ở Trung ương và các địa phương, đến nay có thể khẳng định: Các loại xe tải, xe khách hết niên hạn không còn tình trạng tùy tiện tham gia giao thông tại các thành phố lớn, khu vực đông dân cư, trên các tuyến quốc lộ. Tuy nhiên, ở một số địa phương, nhất là các vùng nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, nhiều chủ phương tiện vẫn lén lút sử dụng ô-tô hết niên hạn, hoặc ô-tô sắp hết hạn lưu hành, dán tem đăng kiểm giả, giấy tờ giả nhằm "qua mặt" lực lượng tuần tra, kiểm soát để vận chuyển nông sản, hàng hóa, vật liệu xây dựng. Bạn đọc Nguyễn Thị Ðào ở thị trấn Mộc Châu (Sơn La) phản ánh: Ði dọc tuyến đường từ Nông trường Mộc Châu đến xã Tân Lập thuộc tỉnh lộ 104 chạy qua huyện Mộc Châu (Sơn La) thấy nhiều ô-tô "quá đát" vẫn vô tư hoạt động chuyên chở các loại nông sản. Khi được hỏi thì một số chủ phương tiện trả lời rằng, xe hết niên hạn nhưng đã được tân trang, sửa chữa, nâng cấp, cho nên họ vẫn sử dụng để phục vụ sản xuất của gia đình, của bà con trong thôn, trong bản. Một số chủ phương tiện còn hồn nhiên trả lời là do ở vùng sâu, vùng xa, họ chưa biết đến các quy định về loại ô-tô hết niên hạn sử dụng tham gia giao thông sẽ bị phạt, bị tịch thu, bị tước giấy phép lái xe, cho nên họ vẫn sử dụng. Tại một số địa phương khác cũng bắt gặp loại xe hết niên hạn lưu thông lén lút, hoặc xe tự chế, xe cải tiến từ các loại động cơ nổ, động cơ xe máy, qua bàn tay "nhào nặn" của thợ cơ khí "biến" thành những chiếc ô-tô chở đất, cát, gạch, đá. Với loại ô-tô quá "đát", xe thiết kế chắp vá, luôn tuôn xả khói mù mịt, thiếu thiết bị an toàn kỹ thuật, lại thường xuyên chở hàng cồng kềnh, lạng lách, phóng nhanh, vượt ẩu trở thành những "hung thần" trên các tuyến đường quê, không chỉ gây ô nhiễm môi trường, mà nhiều người dân còn lo ngại tai nạn giao thông có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Để ngăn chặn nguy cơ gây ra tai nạn giao thông từ các loại ô-tô hết niên hạn sử dụng, xe sử dụng tem đăng kiểm giả, giấy tờ giả đang có xu hướng dồn về các vùng nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa hoạt động tràn lan, các địa phương cần chỉ đạo lực lượng chức năng đẩy mạnh công tác tuyên truyền các quy định của pháp luật về xe hết niên hạn sử dụng. Thông báo đến các chủ phương tiện là cá nhân, hợp tác xã, doanh nghiệp có ô-tô hết niên hạn tự giác làm thủ tục giao nộp đăng ký, biển số xe cho cơ quan chức năng. Các trung tâm đăng kiểm xe cơ giới trên cả nước cần cung cấp và thông báo chi tiết biển số ô-tô hết niên hạn sử dụng, chủ sở hữu, nơi đăng ký xe để cơ quan chức năng thuận tiện trong việc tra cứu số liệu. Lực lượng cảnh sát giao thông, thanh tra giao thông cần tăng cường kiểm tra việc chấp hành các quy định về điều kiện kinh doanh vận tải hành khách, điều kiện lưu hành xe cơ giới. Ðồng thời, yêu cầu các chủ cơ sở gia công cơ khí chấm dứt việc sản xuất, lắp ráp ô-tô tự chế, xử lý triệt để xe hết niên hạn sử dụng. Ðẩy mạnh tuyên truyền nâng cao ý thức chấp hành Luật Giao thông đường bộ, khuyến cáo các doanh nghiệp, người dân không tổ chức đưa đón công nhân, học sinh bằng xe hết niên hạn sử dụng; không mua bán, trao đổi các phương tiện hết niên hạn sử dụng, góp phần bảo đảm trật tự an toàn giao thông và hạn chế tai nạn giao thông.