Vì sao cần đăng kiểm xe?
Đăng kiểm ô tô là hoạt động của các cơ quan chuyên ngành kiểm định chất lượng xe về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, xem xét phương tiện đó có đảm bảo theo quy định không.
Công việc đăng kiểm sẽ gồm nhiều bước kiểm tra máy móc trong và ngoài của xe. Căn cứ theo các hạng mục theo quy định để biết ô tô có đạt tiêu chuẩn, có chỗ nào hoạt động chưa tốt, vận hành chưa ổn để đảm bảo an toàn cho người lái và cả những người tham gia giao thông khác.
Trong trường hợp xe chưa đạt yêu cầu, chủ xe cần sửa chữa đến khi đạt mới được cấp giấy chứng nhận đăng kiểm. Nếu tham gia giao thông khi giấy chứng nhận đăng kiểm đã hết hạn hoặc không có giấy chứng nhận đăng kiểm thì tài xế sẽ bị xử phạt lên tới 6 triệu đồng.
Dưới đây là những trường hợp ô tô sẽ bị từ chối đăng kiểm:
- Xe không đủ giấy tờ khi đi đăng kiểm: Các giấy tờ cần thiết khi làm thủ tục gia hạn đăng kiểm gồm: Đăng ký xe (bản chính), hoặc bản sao đăng ký xe có xác nhận của ngân hàng đang cầm giữ hoặc của tổ chức cho thuê tài chính, hoặc giấy hẹn cấp đăng ký xe; Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe còn hiệu lực (bản chính), và Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cải tạo (đối với xe mới cải tạo).
- Chưa đóng phí phạt nguội: Phạt nguội là hình thức xử phạt vi phạm hành chính thông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ (hình ảnh, video).
Theo Thông tư 16/2021/TT-BGTVT áp dụng ngày 1/10/2021 và Thông tư 15/2022/TT-BCA có hiệu lực từ ngày 21/5/2022, chủ xe ô tô có 20 ngày (ngày thông thường chứ không phải ngày làm việc) tính từ ngày CSGT gửi thông báo phạt nguội để giải quyết. Sau thời hạn này, nếu người vi phạm không đến trụ sở CSGT để giải quyết, thì người có thẩm quyền xử phạt sẽ gửi thông báo cảnh báo phương tiện giao thông vi phạm cho cơ quan đăng kiểm để đưa vào phần mềm cảnh báo. Lúc này, chủ xe sẽ bị từ chối kiểm định, cho đến khi việc phạt nguội được giải quyết.
Do đó, chủ phương tiện nên thường xuyên tra cứu thông tin phạt nguội trên các trang web chính thống của trung tâm đăng kiểm, xem ô tô của mình có bị phạt nguội không để kịp thời giải quyết, tránh mất nhiều thời gian đi lại.
- Lắp thêm cản trước, cản sau, giá nóc: Đây sẽ là nguyên nhân khiến xe ô tô bị từ chối đăng kiểm nếu vượt quá kích thước cho phép theo tỷ lệ lần lượt dài x rộng x cao là 4x3x4 (cm). Ngoài việc bị từ chối đăng kiểm, những xe có lắp thêm khung/cản bảo vệ ô tô còn bị CSGT xử phạt vi phạm hành chính với lỗi tự thay đổi kết cấu xe.
- Thay đổi hệ thống đèn xe: Mọi hành vi thay đổi đèn xe so với thiết kế của nhà sản xuất, như lắp đặt thêm đèn LED, đèn sương mù, đèn phía sau..., đều bị xác định là vi phạm Khoản 2, Điều 55 của Luật Giao thông đường bộ. Ngoài việc bị từ chối đăng kiểm, các xe này còn bị phạt là 1 triệu đồng.
- Lắp thêm ghế: Lỗi này thường gặp ở các loại xe van và xe bán tải chỉ có hai ghế ngồi ở cabin, nên sau khi mua xe về, nhiều người đã lắp thêm hàng ghế sau để tăng số chỗ ngồi. Tuy nhiên, đây là việc làm sai quy định, sẽ khiến xe vừa không được đăng kiểm vừa có nguy cơ bị CSGT phạt 6-8 triệu đồng. Chủ xe phải tháo bỏ hàng ghế sau, đưa xe về nguyên trạng ban đầu như thiết kế thì mới có thể làm thủ tục đăng kiểm.
- Thay đổi màu sơn: Dù là sơn thật hay chỉ dán decal nhưng nếu làm thay đổi màu sắc nguyên bản thì ô tô sẽ không được đăng kiểm. Nếu muốn giữ lại màu decal dán toàn xe thì chủ xe có thể làm thủ tục thay đổi màu xe để được đăng kiểm.
- Thay đổi kết cấu xe: Cơi nới thùng hàng có chiều cao vượt quá thông số tiêu chuẩn (lỗi thường thấy ở xe tải chở hàng), thay đổi body kit, và sử dụng mâm lốp không đúng kích cỡ hoặc không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật (kể cả rơ-moóc và sơ-mi rơ-moóc).
- Không tuân thủ yêu cầu lắp đặt thiết bị giám sát hành trình: Đây là quy định dành cho xe kinh doanh vận tải (theo Nghị định 91/2009 về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng ô tô).
Mức phạt đối với ô tô quá hạn đăng kiểm
Đối với người trực tiếp lái xe, Nghị định 123/2021/NĐ-CP quy định mức phạt tiền 3-4 triệu đồng đối với việc điều khiển xe có Giấy chứng nhận hoặc tem kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đã hết hạn sử dụng dưới 1 tháng.
Việc điều khiển xe có Giấy chứng nhận hoặc tem kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đã hết hạn từ 1 tháng trở lên sẽ bị áp mức phạt 4-6 triệu đồng.
Ngoài việc bị phạt tiền, người trực tiếp điều khiển xe có Giấy chứng nhận hoặc tem kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đã hết hạn sử dụng sẽ bị tước bằng lái 1-3 tháng.
Đối với chủ xe, mức phạt tiền 4-8 triệu đồng (cá nhân) hoặc 8-12 triệu đồng (tổ chức) được áp dụng với việc đưa xe có Giấy chứng nhận hoặc tem kiểm định an toàn kỹ thuật đã hết hạn sử dụng dưới 1 tháng tham gia giao thông.
Mức phạt 6-8 triệu đồng (với chủ xe là cá nhân) hoặc 12-16 triệu đồng (đối với chủ xe là tổ chức) được áp dụng với việc đưa xe có Giấy chứng nhận hoặc tem kiểm định an toàn kỹ thuật đã hết hạn sử dụng từ 1 tháng trở lên tham gia giao thông.